Jeden z najstarszych nazistowskich obozów koncentracyjnych, Dachau znajduje się około 15 km na północny zachód od Monachium. Jego założenie zostało ogłoszone przez Heinricha Himmlera 20 marca 1933 r., niespełna dwa miesiące po przejęciu władzy przez nazistów. Dwa dni później do Dachau przywieziono pierwszych więźniów, głównie komunistów i socjaldemokratów.
W czerwcu 1933 roku komendantem obozu został Theodor Eicke. Wprowadził on reżim, który polegał przede wszystkim na systematycznym terroryzowaniu więźniów i dążeniu do ich jak największego upokorzenia. Eicke kazał otoczyć obóz ogrodzeniem elektrycznym z wieżami strażniczymi. Dachau stało się także szkołą mordu dla członków SS. W 1934 r. Eicke został inspektorem wszystkich obozów koncentracyjnych. Opracowany przez niego system został wprowadzony, z pewnymi modyfikacjami, do innych obozów.
Początkowo Dachau służyło jako miejsce internowania przeciwników reżimu – głównie komunistów, socjaldemokratów i związkowców. Więźniom politycznym udało się zdobyć wszystkie znaczące stanowiska w administracji więzienia i utrzymać je przez cały okres istnienia obozu, dzięki czemu w wielu przypadkach mogli oni pomagać innym więźniom. W późniejszym okresie dołączyły do nich inne grupy więźniów – Świadkowie Jehowy, Romowie i homoseksualiści. Rosła też liczba więźniów żydowskich. Po Nocy Kryształowej do Dachau przywieziono ponad 10 000 Żydów z całych Niemiec. Zostali oni zwolnieni kilka tygodni później po złożeniu obietnicy opuszczenia Niemiec. Większość z nich, po doświadczeniach w obozie koncentracyjnym, z radością wyjechała na emigrację.
W czasie wojny do Dachau trafiały różne inne grupy więźniów z terenów okupowanych, a obóz ten stawał się coraz bardziej miejscem masowych mordów. W październiku 1941 r. deportowano i rozstrzelano kilka tysięcy radzieckich jeńców wojennych. Od stycznia 1942 roku część jeńców, zwanych inwalidami, wywożono do zamku Hartheim koło Linzu, gdzie byli mordowani przy użyciu gazu. W Dachau obok dużego krematorium wybudowano również komorę gazową, która jednak nigdy nie została wykorzystana do masowych mordów. Zabijanie w obozie odbywało się poprzez egzekucje, aż do jego wyzwolenia.
5 października 1942 roku Himmler wydał rozkaz wywiezienia wszystkich żydowskich więźniów z obozów koncentracyjnych na terytorium Niemiec. Wszyscy żydowscy więźniowie z Dachau zostali deportowani do Auschwitz. Zimą 1942 r. lekarze SS w obozie rozpoczęli przeprowadzanie na więźniach bolesnych eksperymentów medycznych, które często kończyły się śmiercią.
W 1942 roku w Dachau utworzono sieć obozów pomocniczych, których więźniowie byli wykorzystywani przede wszystkim do niewolniczej pracy w niemieckim przemyśle zbrojeniowym. W Dachau uwięziono do 37 000 osób. W największym kompleksie obozów pomocniczych w Landsbergu nad Lechem utworzono podziemne fabryki, do których budowy wykorzystywano głównie więźniów żydowskich deportowanych z obozów na wschodzie. Na przełomie 1944 i 1945 r. pracowało w nich w morderczych warunkach około 30 000 więźniów.
Więźniowie wyzwoleni w Dachau. (Zdjęcie: Francis Robert Arzt, dzięki uprzejmości USHMM Photo Archives.)
Również w obozie głównym warunki pod koniec wojny były horrendalne. Dachau było nieznośnie przepełnione z powodu napływu więźniów ewakuowanych z obozów, które były zamykane przed aliantami. Tysiące więźniów padło ofiarą epidemii tyfusu. 29 kwietnia 1945 r. 30 000 tys. więźniów obozu zostało bez walki uwolnionych przez oddziały armii amerykańskiej.