Dziesięć Przykazań, zwanych też Dekalogiem (greckie: deka logoi ), lista nakazów religijnych, które, według różnych fragmentów Księgi Wyjścia i Powtórzonego Prawa, zostały bosko objawione Mojżeszowi na górze Synaj i wyryte na dwóch kamiennych tablicach. Przykazania są zapisane praktycznie identycznie w Księdze Wyjścia 20:2-17 i Księdze Powtórzonego Prawa 5:6-21. Tłumaczenie w Księdze Wyjścia (New Revised Standard Version) wygląda następująco:
Dzięki uprzejmości Gemaldegalerie, Staatliche Museen zu Berlin – Preussischer Kulturbesitz
Co to jest Dziesięć Przykazań?
Dziesięć przykazań to lista nakazów religijnych, które, zgodnie z fragmentami Księgi Wyjścia i Powtórzonego Prawa, zostały objawione Mojżeszowi przez Jahwe i wyryte na dwóch kamiennych tablicach. Nazywane są również Dekalogiem.
Czego uczy Dziesięć Przykazań?
Dziesięć Przykazań ustanawia zasady kultu i zabrania czynów takich jak morderstwo, kradzież i cudzołóstwo. Odzwierciedlają one moralność wspólną dla starożytnego Bliskiego Wschodu.
Kiedy Dziesięć Przykazań zostało spisanych?
Rok powstania Dziesięciu Przykazań nie jest znany. Uczeni zaproponowali szeroki zakres dat na podstawie różnych interpretacji pochodzenia przykazań, od między XVI a XIII wiekiem przed Chrystusem do okresu po 750 roku przed Chrystusem. Interpretacje te obejmują uznanie przykazań za nakazy dane Mojżeszowi, za tekst proroczy lub za podsumowanie tradycji prawnej i kapłańskiej.
Jak Dziesięć Przykazań różni się w różnych tradycjach religijnych?
Numeracja Dziesięciu Przykazań różni się w różnych tradycjach religijnych. W judaizmie talmudycznym „prolog” jest pierwszym przykazaniem, czyli wypowiedzią, a zakazy przeciwko fałszywym bogom i bożkom – drugim. Średniowieczna tradycja rzymska uznaje te elementy za jedno, a przykazanie zakazujące pożądania cudzej żony i cudzej własności rozdziela na dwa. Grecka tradycja prawosławna uważa prolog i zakaz przeciwko fałszywym bogom za pierwsze przykazanie, a zakaz przeciwko bożkom za drugie.
Jestem Pan, Bóg twój, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli; nie będziesz miał bogów cudzych przede mną.
Nie będziesz czynił sobie bożka, czy to w postaci czegokolwiek, co jest w niebie nad ziemią, czy co jest na ziemi pod ziemią, czy co jest w wodach pod ziemią. Nie będziesz się im kłaniał i nie będziesz oddawał im pokłonu; bo Ja, Pan, Bóg twój, jestem Bogiem zazdrosnym, karzącym dzieci za nieprawość rodziców do trzeciego i czwartego pokolenia tych, którzy Mnie odrzucają, lecz okazującym stałą miłość do tysięcznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań.
Nie będziesz nadużywał imienia Pana, Boga twego, bo Pan nie uniewinni nikogo, kto nadużywa Jego imienia.
Pamiętaj o dniu szabatu i zachowaj go jako święty. Sześć dni będziesz pracował i wykonywał wszystkie swoje prace. Ale dzień siódmy jest szabatem dla Pana, Boga twego; nie będziesz wykonywał żadnej pracy – ani ty, ani twój syn, ani twoja córka, ani twój niewolnik, ani twoja niewolnica, ani twój inwentarz, ani cudzoziemiec mieszkający w twoich miastach. W sześciu dniach bowiem Pan uczynił niebo i ziemię, morze i wszystko, co w nich jest, a siódmego dnia odpoczął; dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i poświęcił go.
Czcij ojca swego i matkę swoją, aby twoje dni były długie w ziemi, którą daje ci Pan, Bóg twój.
Nie będziesz mordował.
Nie będziesz cudzołożył.
Nie będziesz kradł.
Nie będziesz mówił fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.
Nie będziesz pożądał domu bliźniego twego; nie będziesz pożądał żony bliźniego twego, ani niewolnika, ani mężczyzny, ani kobiety, ani wołu, ani osła, ani żadnej rzeczy, która należy do bliźniego twego.
Tradycje różnią się w numeracji Dziesięciu Przykazań. W judaizmie prolog („Jam jest Pan, Bóg twój, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli”) stanowi pierwszy element, a zakazy przeciwko fałszywym bogom i bożkom – drugi. Średniowieczna tradycja rzymska, przyjęta przez Marcina Lutra, uznaje wszystkie te elementy za jeden i zachowuje liczbę 10, oddzielając zakazy pożądania cudzej żony i pożądania cudzej własności. W tradycji grecko-prawosławnej i protestanckiej reformowanej prolog i zakaz fałszywych bogów stanowią jedno przykazanie, a zakaz bałwanów jest drugim.
The British Library (Public Domain)
Datowanie Dziesięciu Przykazań wiąże się z interpretacją ich przeznaczenia. Niektórzy uczeni proponują datę między XVI a XIII w. p.n.e., ponieważ Księga Wyjścia i Księga Powtórzonego Prawa łączą Dziesięć Przykazań z Mojżeszem i przymierzem synajskim między Jahwe a Izraelem. Dla tych, którzy uważają Dziesięć Przykazań za uosobienie nauk prorockich, data ta przypadałaby na okres po Amosie i Ozeaszu (po 750 r. p.n.e.). Jeśli Dziesięć Przykazań jest po prostu streszczeniem prawnych i kapłańskich tradycji Izraela, należą one do jeszcze późniejszego okresu.
Dziesięć Przykazań zawiera niewiele nowości dla starożytnego świata i odzwierciedla moralność wspólną dla starożytnego Bliskiego Wschodu. Są one opisem warunków przyjętych przez wspólnotę Izraela w jej relacji do Jahwe. Różnice występujące w Księdze Wyjścia i Księdze Powtórzonego Prawa wskazują, że proces przekazywania z pokolenia na pokolenie przynosił modyfikacje.
Dziesięć przykazań nie miało szczególnego znaczenia w tradycji chrześcijańskiej aż do XIII wieku, kiedy to zostały włączone do podręcznika instruktażowego dla tych, którzy przychodzili wyznać swoje grzechy. Wraz z powstaniem kościołów protestanckich pojawiły się nowe podręczniki nauczania wiary, a Dziesięć Przykazań zostało włączonych do katechizmów jako fundamentalna część szkolenia religijnego, zwłaszcza młodzieży.