W październiku 1997 roku, coś niepokojącego wydarzyło się wokół grzbietu Hallandsås w południowo-zachodniej Szwecji. Rolnicy znaleźli na swoich polach sparaliżowane lub martwe krowy, w lokalnej rzece zauważono pływające ryby pozbawione życia, a robotnicy na budowie zaczęli cierpieć na mdłości i uczucie kłucia w palcach.
Podejrzenie padło na duży projekt budowlany polegający na drążeniu tunelu kolejowego przez grzbiet. Projekt ten był nękany przez przecieki i firma budowlana uciekła się do wstrzyknięcia 1400 ton uszczelniacza o nazwie Rhoca-Gil w ściany tunelu. Testy potwierdziły, że uszczelniacz ten spowodował wyciek dużej ilości toksycznej substancji chemicznej do okolicznych wód gruntowych i powierzchniowych. Substancja ta to akrylamid.
To, co zaczęło się jako skandal środowiskowy, szybko przerodziło się w strach przed zdrowiem publicznym. Profesor Margareta Törnqvist, chemik środowiskowy z Uniwersytetu Sztokholmskiego, została poproszona o przeprowadzenie testów na pracownikach budowlanych, które wykazały wysoki poziom akrylamidu w ich krwiobiegu. Nieoczekiwanie jednak, znaczące poziomy substancji chemicznej były również obecne w grupie kontrolnej.
„Zdaliśmy sobie sprawę, że jeśli tym sygnałem tła rzeczywiście był akrylamid, oznacza to, że zwykli ludzie są zawsze narażeni na akrylamid” – powiedziała Törnqvist.
Ponieważ związek ten nie występuje u dzikich zwierząt, za prawdopodobnego winowajcę uznano przetworzoną żywność. Po odrzuceniu hamburgerów wołowych jako źródła, Törnqvist i współpracownicy odkryli, że akrylamid występuje w najwyższym stężeniu w żywności zawierającej skrobię, takiej jak chleb i ziemniaki, kiedy jest ona gotowana w wysokich temperaturach.
Do 2000 r. zespół opublikował badania na szczurach karmionych smażonym jedzeniem, z których wynikało, że spożycie akrylamidu „wiąże się ze znacznym ryzykiem zachorowania na raka”.
Wynikające z nich zalecenia dotyczące zdrowia publicznego stały się jednak przedmiotem kontrowersji („Dla mnie jako naukowca był to trudny okres” – wspomina Törnqvist). I prawie dekadę później, istnieje pytanie, nigdy nie rozwiązany w sposób zadowalający, nad tym, czy powinniśmy się martwić o akrylamid w naszej diecie.
W tym tygodniu, UK’s Food Standard Agency stał się najnowszym regulatorem zwrócić uwagę konsumentów na problem z jego Go for Gold kampanii, która wzywa społeczeństwo, aby uniknąć singeing ich tosty lub pozostawiając pieczone ziemniaki do węgla w piekarniku.
„Ogólną zasadą jest dążenie do uzyskania złocistożółtego lub jaśniejszego koloru podczas smażenia, pieczenia, opiekania lub prażenia skrobiowych produktów spożywczych, takich jak ziemniaki, warzywa korzeniowe i chleb” – zaleca FSA. W tym samym czasie, przyznaje: „jest więcej, aby dowiedzieć się o prawdziwym zakresie ryzyka akrylamidu.”
Krytycy porady były szybko zwrócić uwagę, że badania na zwierzętach łączące akrylamid do raka używane dawki tak daleko powyżej średniego dziennego spożycia u ludzi, że ekstrapolacja wyników jest wątpliwe – nawet przy założeniu, że efekt jest porównywalny w różnych gatunków.
Osoba musiałaby jeść 75kg (165lbs) chipsy codziennie przez dwa lata, na przykład, aby być coraz kumulacji dawki akrylamidu (200 mg/kg dziennie) stosowane w jednym badaniu na szczurach, które wykazały, związek może spowodować uszkodzenie DNA, gdy zatrzasnął się na hemoglobiny we krwi.
Törnqvist odpiera ten argument, zauważając, że chociaż niektóre substancje chemiczne mają minimalne stężenie progowe, poniżej którego nie są w ogóle niebezpieczne, nie dotyczy to substancji chemicznych uszkadzających DNA, znanych jako substancje rakotwórcze.
„W przypadku substancji chemicznych uszkadzających DNA mamy do czynienia z liniową odpowiedzią na dawkę, więc nawet najmniejsza dawka przyczynia się do zwiększenia ryzyka” – powiedziała. „Nie ma dawki progowej dla efektu.”
Częściowo to właśnie brak jakiejkolwiek technicznej dolnej granicy toksyczności doprowadził do tego, że dosłownie setki codziennych substancji chemicznych zostało sklasyfikowanych jako rakotwórcze. American Cancer Society opisuje akrylamid jako „prawdopodobny czynnik rakotwórczy” na liście, która obejmuje również gorące napoje, pracę w zawodzie fryzjera i środki owadobójcze. Z wyjątkiem wycofania się do bunkra (promieniowanie słoneczne jest również istotne), wiele pozycji nie nadaje się do praktycznych działań mających na celu zmniejszenie narażenia. Z akrylamidu, przynajmniej, agencje mogą wskazać na prosty krok nie spalić swój toast.
Próbując ustalić istnienie związku między wszechobecnej substancji chemicznej i przyrostowe ryzyko raka jest zniechęcające wyzwanie, ale nie brakowało prób, aby to zrobić.
Ostatnia metaanaliza znaleźć żadnych dowodów na ryzyko dla raka przełyku, żołądka, trzustki, piersi, płuc i prostaty. Ponownie, to nie wyklucza istnienia ryzyka, ale to stawia bardzo niski górny limit na problem.
David Spiegelhalter, profesor dla publicznego zrozumienia ryzyka na Uniwersytecie w Cambridge, powiedział: „Nikt nie może umieścić żadnych liczb na akrylamid, ale to nie może być tak źle. Wiedzielibyśmy o tym, gdyby tak było.”
Dla kontrastu, Cancer Research UK podkreśla, że około 18.000 przypadków raka każdego roku w Wielkiej Brytanii jest spowodowanych nadwagą lub otyłością, i przewiduje, że alkohol spowoduje około 135.000 zgonów z powodu raka w ciągu najbliższych 20 lat.
Nawet jeśli ryzyko jest małe – niewykrywalne w populacji, nawet – Törnqvist argumentuje, że warto działać na.
„Dlaczego powinniśmy przejmować się wieloma innymi rzeczami z dużo mniejszym ryzykiem, jeśli nie przejmują się akrylamidem,” powiedziała. „Nie powinniśmy starać się chronić ludzi przed tym najlepiej jak potrafimy?”
Istnieją oznaki, że za radą FSA i innych agencji, przemysł spożywczy przyjął wiadomość na pokładzie. Między 2007 i 2015, nie było średnio 30% redukcji akrylamidu we wszystkich produktach w Wielkiej Brytanii, według danych FSA.
Jednak Spiegelhalter twierdzi, że choć może być dobry przypadek do wydawania wytycznych branżowych, nie musi być wyższa poprzeczka dla ostrzeżeń zdrowia publicznego. Ostateczny wynik ciągłego niejasnego strachu-mongering, powiedział, nie jest społeczeństwo, które bada swoją dietę z drobiazgową i naukowego rygoru. Zamiast tego, inne, bardziej pilne wiadomości zdrowotne są po prostu diluted.
„Ludzie mają dość ciągłego otrzymywania porad zdrowia publicznego o tym, co wydaje się być raczej drobne problemy,” powiedział. „Nie wierzę, że ćwiczenia takie jak to zwiększają zaufanie ludzi do nauki. To tylko daje ludziom wymówkę, aby zignorować to, czego nie chcą usłyszeć.”
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragraphs}}{{highlightedText}}
- Share on Facebook
- Share on Twitter
- Share via Email
- Share on LinkedIn
- Share on Pinterest
- Share on WhatsApp
- Share on Messenger
.