Kliniczna prezentacja krystalicznego zapalenia stawów może być identyczna jak septycznego zapalenia stawów z ostrymi epizodami intensywnego bólu, zaczerwienienia i widocznego obrzęku. Objawy ogólnoustrojowe takie jak gorączka i złe samopoczucie zwykle nie występują (chociaż może być odnotowana gorączka); epizody mogą być wywołane przez chorobę, uraz lub zabieg chirurgiczny.
Podagra
Podagra występuje najczęściej u dorosłych mężczyzn, a szczyt zachorowań przypada na czwartą dekadę życia. Podczas ataku dny moczanowej, dotknięty nią staw staje się ciepły, obrzęknięty, czerwony i bolesny. Ból nasila się w okresie od ośmiu do dwunastu godzin. Stawy, które mogą być zaatakowane w pierwszych atakach to: pierwsze śródstopie, śródstopie, kostka, kolano, pięta, a czasami nadgarstek, łokieć i/lub palce. Pierwsza kość śródstopia jest dotknięta w 50% wstępnych ataków podagry i staje się dotknięta u 90% pacjentów cierpiących na podagrę; nazywa się to „podagrą”.
Lustracja Jamesa Gillraya (1757-1815) zatytułowana „Podagra” ilustruje ostrą bolesną naturę tego schorzenia.
Zdjęcia radiograficzne wykonane we wczesnym stadium podagry wykazują jedynie obrzęk tkanek miękkich. W miarę postępu choroby ataki podagry stają się coraz częstsze i trwają coraz dłużej, aż w podagrze przewlekłej ból utrzymuje się z mniejszą intensywnością nawet pomiędzy atakami, a staw ulega nieodwracalnemu uszkodzeniu. U pacjentów z przewlekłą podagrą można również zauważyć tophi (makroskopowe skupiska kryształków kwasu moczowego i komórek zapalnych). Po latach trwania choroby dochodzi do widocznej erozji kości. Przestrzeń stawowa zmniejsza się dopiero w bardzo późnym okresie choroby.
Podagra jest związana z podstawową przyczyną metaboliczną, hiperurykemią. Hiperurykemię definiuje się jako stężenie moczanów w surowicy przekraczające o ponad dwa odchylenia standardowe stężenie w populacji ogólnej, przy doborze pod względem wieku i płci. Tylko u nielicznych (jedna na cztery) osób z hiperurecemią rozwinie się podagra, a stan ten jest przejściowy u większości osób, ponieważ może być zmieniony przez dietę i/lub leki. Zwiększona częstość i czas trwania hiperurecemii wiąże się z większym prawdopodobieństwem rozwoju podagry. Niemniej jednak, podagra może rozwinąć się przy braku mierzalnej hiperurykemii, dlatego podwyższony poziom kwasu moczowego w surowicy nie jest konieczny do postawienia pozytywnej diagnozy.