Teraz, gdy jesteśmy w środku święta Paschy, być może nadszedł czas, aby porozmawiać o ciągłym używaniu przez media terminu „ultraortodoksyjni Żydzi” – terminu, którego dziennikarze i autorzy wiadomości czasami nadużywają lub nadużywają.
Często ci, którzy piszą artykuły lub nadają wiadomości, mają tylko minimalną wiedzę na temat judaizmu. Na przykład, jeden z artykułów opisywał satmarską część Williamsburga jako „ultraortodoksyjną społeczność żydowską”. Jest to technicznie poprawne, ale bardziej precyzyjnie można by to określić jako „chasydzką społeczność żydowską”. Wszyscy chasydzi są ultraortodoksyjni, ale nie wszyscy ultraortodoksyjni są chasydami.
Dla wielu mediów i ogółu społeczeństwa, wydaje się, że „ultraortodoksyjny” oznacza głównie „religijnych Żydów, którzy noszą śmieszne stroje.”
Na początek, czym jest ortodoksyjny Żyd? Ortodoksyjnym Żydem jest ten, kto wierzy, że Bóg objawił się na górze Synaj poprzez prawo pisane (Torę), prawo ustne (Talmud) oraz poprzez żydowskich filozofów takich jak Majmonides. Ortodoksyjni Żydzi wierzą w zestaw praw religijnych znanych jako „prawo halachiczne”, które rządzą ich życiem.
Istnieje różnica między nowoczesnymi ortodoksyjnymi Żydami, którzy do niedawna stanowili większość amerykańskich ortodoksyjnych Żydów, a ultraortodoksyjnymi (znanymi również jako „Black-Hat Orthodox”) Żydami. Nowocześni Żydzi Ortodoksyjni zazwyczaj ubierają się w nowoczesny strój, chociaż mężczyźni noszą jarmułki, a kobiety noszą stroje o większej długości i z dłuższymi rękawami niż większość Amerykanek. Starają się oni zachować równowagę między przekonaniami religijnymi a światem świeckim.
Ultraortodoksyjni Żydzi, ogólnie rzecz biorąc, starają się oddzielić od niereligijnego świata. Oprócz charakterystycznego stylu ubierania się, bardziej rygorystycznie przeprowadzają separację płci – na przykład w ich szkołach podział na klasy dziewcząt i chłopców zaczyna się już w pierwszej klasie. Wielu ultraortodoksyjnych mężczyzn nie posłucha nawet głosu kobiety śpiewającej w radiu, aby nie pomyśleć o czymś niewłaściwym – nazywa się to „kol isha” („głos kobiety”).
Większość współczesnych ortodoksyjnych Żydów robi karierę zawodową, podczas gdy ultraortodoksyjni Żydzi zajmują się albo biznesem, albo pracą nauczycieli religijnych i innych funkcjonariuszy. Oczywiście, jest wiele wyjątków – przywódcy ultraortodoksyjnego miasteczka Monsey w stanie Nowy Jork założyli niedawno dla swojej młodzieży klasy komputerowe, w których mężczyźni i kobiety uczą się w oddzielnych salach.
Ogólnie rzecz biorąc, podczas gdy większość amerykańskich Żydów to potomkowie imigrantów z Europy Wschodniej, którzy przybyli tu w latach 1880-1920, większość ultraortodoksów to potomkowie ocalałych z Holokaustu, którzy przybyli do USA po II wojnie światowej. Podczas wcześniejszego boomu imigracyjnego ultraortodoksyjni Żydzi pozostali w Europie, ponieważ uważali, że przestrzeganie religii w Ameryce jest zbyt łagodne. Mój bardzo religijny pradziadek, na przykład, przybył do USA około 1900 roku, wrócił na Białoruś kilka lat później z tego właśnie powodu i został ostatecznie zabity przez nazistów.
Czym są chasydzi? Ruch chasydzki rozpoczął się w Europie Wschodniej pod koniec 1700 roku. Kładł nacisk na radość w kulcie – chasydzi godzinami tańczą w kręgu podczas festiwali – oraz na studiowanie mistycyzmu, na szukanie zjednoczenia z Bogiem. Założyciel chasydów, Baal Szem Tow, znajdował świętość wszędzie, a zwłaszcza w przyrodzie. Wielu ultraortodoksów tamtej epoki gorzko sprzeciwiało się chasydom, ponieważ uważali, że chasydzi kładą nacisk na studiowanie świętych tekstów i są niegodni w swoich świętach. Ponadto chasydzi mają tendencję do bycia bardziej oddanymi swoim „rebom”, czasami wierząc, że mają oni niemal nadprzyrodzone moce.
W Nowym Jorku chasydzi są najbardziej widocznymi ultraortodoksyjnymi Żydami, chociaż są też inni, tacy jak Breuers w Washington Heights. Istnieją znaczące różnice między sektami chasydzkimi na Brooklynie. Na przykład, Satmar z Williamsburga jest bardzo antyizraelski, podczas gdy Lubawiczerowie z Crown Heights są proizraelscy. Ponadto Lubawiczerowie aktywnie angażują się w kontakty z nieortodoksyjnymi Żydami, starając się ich edukować w zakresie przestrzegania zasad religijnych, podczas gdy Satmar i wiele innych sekt w zasadzie odgradzają się od osób z zewnątrz.
W każdym razie jest to bardzo, bardzo krótki przewodnik po „ultraortodoksyjnych Żydach”. Mamy nadzieję, że przedstawiciele mediów będą mogli wykorzystać wiele z tych informacji w przyszłości, pisząc lub nadając programy o chasydach i innych społecznościach ultraortodoksyjnych w Brooklynie.