Każdy szanujący się quizowicz powie Ci, że orzeszek ziemny jest rośliną strączkową, krewnym grochu. Jeśli są na szczycie swojej gry, będą dumni ze swojej pewnej wiedzy, że ananasy są, w rzeczywistości, połączonymi jagodami; będzie też dyskusja o bananach, bez wątpienia. Ale, co z biodrami i gałązkami? Co z pestkowcami? I, być może o bardziej sezonowym znaczeniu: co czyni „prawdziwy orzech”, w najściślejszej biologicznej definicji?
Zastanawiałem się nad wieloma z tych pytań, gdy prażyłem kilkanaście przyjemnie ukształtowanych kasztanów na naszym palniku, pamiętając o kłującym miąższu, który otacza i chroni je, gdy dojrzewają na drzewie. Czy to jest to samo, co łupiny orzechów kokosowych? A co ze słodkim, smacznym miąższem śliwki? Czy mają one to samo biologiczne pochodzenie? A co z ziarnami kawy? To nie są rośliny strączkowe, prawda? A co z truskawką? Wygląda na to, że nosi swoje nasiona na zewnątrz, podczas gdy jeżyna chowa swoje nasiona w wielu mięsistych płatach, a owoce róży … po prostu wymykają się prostej klasyfikacji.
Zrozumienie biologicznego pochodzenia zbiorów sezonowych jest po części ćwiczeniem w badaniu coraz szerszej serii definicji, które pokazują rozbieżność między prostymi, powszechnie stosowanymi definicjami kulinarnymi, a światem biologii roślin. Znaczna część biologii zajmuje się oczywiście klasyfikacją i kategoryzacją, i prawdopodobnie w kategoriach kulinarnych zrozumienie pochodzenia składników jest nieistotne. Równie oczywistą prawdą jest to, że ptaki i zwierzęta (które królestwo roślin bezczelnie przekupuje, aby rozprzestrzeniały swoje geny za pomocą bogatych w kalorie owoców) również nie przejmują się niczym.
Dla nas, ludzi, nasze zamiłowanie do podziałów napędza nasze pragnienie umieszczania gatunków w grupach, a robiąc to, często znajdujemy wyjątki i okazy, które przeciwstawiają się prostemu zaszufladkowaniu. Na przykład, nie wszystkie rośliny polegają na oferowaniu posiłku przechodzącemu kręgowcowi, aby przekonać go do rozprowadzenia następnego pokolenia. Palma kokosowa, dla jednego, w dużej mierze wykorzystuje prądy oceaniczne do rozprzestrzeniania swojego potomstwa, podobnie jak różne gatunki traw morskich. Po zapyleniu przez wiatr, ptaka, nietoperza lub pszczołę, rośliny rozwinęły wiele sposobów, aby zapewnić rozproszenie ich nasion. Nasiona mogą być zdefiniowane jako zamknięte zarodki roślin lub jako zapłodnione komórki jajowe; są one następnym pokoleniem, w skorupce orzecha (lub nie, w zależności od przypadku – proszę wybaczyć kalambur). Nasiona zawierają zapasy pokarmu (bielmo) i szczątkowe liścienie (liścienie). Liście liścieni są albo w parze, albo pojedyncze, dalej klasyfikując rośliny na dwuliścienne i jednoliścienne.
Nasiona to stosunkowo proste struktury, zawierające wszystko, co niezbędne do powstania rośliny, zamknięte w ochronnym płaszczu. Cudowne komplikacje powstają, gdy kwiat i związane z nim struktury (w zależności od rodziny roślin) ulegają szeregowi modyfikacji, aby zamknąć, powiększyć i chronić nasiona. Obrzęki i rozwój różnych części kwiatu, które zawierają lub wspierają nasiona, są podstawą kulinarnego i biologicznego terminu: „owoc”. Stamtąd następuje wiele kształtów, rozmiarów, kolorów i biologicznych relacji.
Orzechy
Orzechy to suche rzeczy w skorupkach, serwowane na Boże Narodzenie, znalezione tygodnie później na tylnej kanapie, prawda? Technicznie rzecz biorąc … nie! Orzechy laskowe, żołędzie i kasztany to prawdziwe orzechy. Każdy z nich powstaje, gdy ściana jajnika zapłodnionego kwiatu pęcznieje i twardnieje, a pomimo różnorodności formy, kształtu, wielkości i walorów smakowych, mają to samo pochodzenie. Mogą należeć do różnych grup taksonomicznych, ale ich powstawanie zależy od rozwoju ich kwiatów macierzystych.
Bardzo wiele „kulinarnych” orzechów, nie jest niczym w tym rodzaju. Migdały, na przykład, są w rzeczywistości pestkowcami, a nie orzechami. Podobnie jest z nerkowcami, pistacjami i orzeszkami piniowymi. Wiele orzechów drzewiastych to pestkowce, w tym orzechy włoskie i pekany (choć mylnie nazywa się je orzechami pestkowymi, ponieważ trudno je sklasyfikować i nie są prawdziwymi orzechami botanicznymi). Migdały, oliwki, brzoskwinie, ziarna kawy, czereśnie i śliwki są klasycznymi pestkowcami.
Ziarna w pestkowcach, są chronione w mięsistych trójwarstwowych łupinach lub egzokarpach. W brzoskwiniach i oliwkach cenimy egzokarp, ale w przypadku migdałów to właśnie nasiona zawarte w endokarpie, czyli warstwie bezpośrednio otaczającej nasiona, mają zastosowanie kulinarne. Kokosy są również pestkowcami, endokarp to gruba drewniana skorupa otaczająca mięsiste i wypełnione płynem nasiona.
Owoce głogu (haws) są również pestkowcami, podobnie jak owoce tarniny. Z ekologicznego punktu widzenia owoce te stanowią pożywienie dla niezliczonych ptaków wędrownych, które odwiedzają Wielką Brytanię z Europy. Ich pestki są również bardzo cenne dla małych ssaków, które otwierają twardą endokarpię, aby odkryć znajdujące się w niej pożywne nasiona.
Co z jagodami?
Jagody są kolejnym źródłem zamieszania. Technicznie rzecz biorąc truskawki i jeżyny nie są jagodami, ale owocami zbiorczymi. Właściwa” jagoda powstaje z zewnętrznej warstwy ściany jajnika z jednego kwiatu, która tworzy mięsistą i często pożywną owocnię, która z kolei zamyka w sobie nasiona.
Borówki są przykładem prostych owoców jagodowych. Jeżyny pochodzą z wielu zalążni, podczas gdy truskawki powstają nie z zalążni, lecz z naczynia kwiatowego, do którego przyczepione są zalążnie. Naczynie może być traktowane jako przedłużenie szypułki kwiatowej. Prawdziwymi owocami truskawki są małe pestki, zwane niełupkami, znajdujące się na jej zewnętrznej stronie, z których każda zawiera nasienie. Truskawka nie jest więc pojedynczym owocem, ale wieloma owocami.
Podobnego pochodzenia są jabłka i gruszki. Powstają one ponownie z nabrzmienia zawiązka, który u tych kwiatów otacza zalążnię i zalążki. W miarę dojrzewania jabłka ściana zalążni tworzy zewnętrzną część rdzenia, otaczającego nasiona. Aby dodać kolejne terminy do rosnącej listy definicji, owoce powstałe z powiększonych kielichów, z twardym środkowym rdzeniem, znane są jako pestkowce; należą do nich medlary, pigwy i jarzębiny.
Różaneczniki, czczone ze względu na zawartość witaminy C, zawierają natomiast niełupki w strukturze zwanej hypanthium (jest to mięsista, czerwona struktura, którą tak wysoko cenimy). hypanthium jest również czasami znane jako „rurka kwiatowa”. Zaskakujące jest to, że granaty pod względem biologicznym przypominają owoce dzikiej róży, a hypanthium tworzy zewnętrzną ścianę owocu zbiorczego.
Powinienem dodać, że podczas gdy wiele dzikich owoców jest jadalnych, istnieją takie, które są śmiertelnie niebezpieczne i takie, które są po prostu nieprzyjemne. Co ciekawe, niektóre części niektórych owoców są jadalne, podczas gdy inne części tego samego owocu są śmiertelne: niebezpiecznym przykładem są owoce cisu. Jako rozsądny środek ostrożności unikałbym jedzenia jakichkolwiek dzikich owoców, chyba że prawidłowo zidentyfikowałeś je jako jadalne.
- Biologia
- Notatki & Teorie
- Rośliny
- blogposty
- Share on Facebook
- Share on Twitter
- Share via Email
- Share on LinkedIn
- Share on Pinterest
- Share on WhatsApp
- Share on Messenger