Zlodowacenie AntarktydyEdit
Podczas ostatniego okresu lodowcowego Antarktyda była pokryta masywną pokrywą lodową, podobnie jak dzisiaj. Lód pokrywał wszystkie obszary lądowe i rozciągał się w głąb oceanu na środkowym i zewnętrznym szelfie kontynentalnym. Według modelowania lodu, lód nad środkową Antarktydą Wschodnią był generalnie cieńszy niż obecnie.
EuropaEdit
Zlodowacenie deweńskie i środkowe (Wielka Brytania i Irlandia)Edit
Brytyjscy geolodzy odnoszą się do ostatniego okresu lodowcowego jako deweńskiego. Irlandzcy geolodzy, geografowie i archeolodzy odnoszą się do zlodowacenia Midlandian, ponieważ jego skutki w Irlandii są w dużej mierze widoczne w irlandzkich Midlands. Nazwa Devensian pochodzi od łacińskiego Dēvenses, ludzi żyjących nad Dee (łac. Dēva), rzeką na granicy walijskiej, w pobliżu której osady z tego okresu są szczególnie dobrze reprezentowane.
Efekty tego zlodowacenia są widoczne w wielu cechach geologicznych Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii Północnej. Jego osady zostały znalezione nad materiałem z poprzedniego etapu Ipswichian i leżące pod tymi z następującego holocenu, który jest etapem, w którym żyjemy dzisiaj. W Wielkiej Brytanii jest to czasem nazywane interglacjałem flandryjskim.
Druga część dewenu obejmuje strefy pyłkowe I-IV, oscylację Allerøda i oscylację Bøllinga oraz okresy chłodne Oldest Dryas, Older Dryas i Younger Dryas.
Zlodowacenie weichseliańskie (Skandynawia i północna Europa)Edycja
Alternatywne nazwy obejmują: Zlodowacenie Weichsel lub Zlodowacenie Vistulian (odnoszące się do polskiej rzeki Wisły lub jej niemieckiej nazwy Weichsel). Dowody wskazują, że lądolody osiągały swoje maksymalne rozmiary tylko przez krótki okres, między 25 000 a 13 000 BP. W okresie weichselskim wyróżniono osiem interstadiałów, w tym: Oerel, Glinde, Moershoofd, Hengelo i Denekamp, jednak korelacja z fazami izotopowymi jest nadal w toku. W czasie maksimum lodowcowego w Skandynawii tylko zachodnia część Jutlandii była wolna od lodu, a duża część dzisiejszego Morza Północnego była suchym lądem łączącym Jutlandię z Wielką Brytanią (patrz Doggerland).
Morze Bałtyckie, ze swoją unikalną słonawą wodą, jest wynikiem połączenia się wody z topnienia zlodowacenia Weichsela ze słoną wodą z Morza Północnego, gdy otworzyły się cieśniny między Szwecją a Danią. Początkowo, gdy lód zaczął topnieć około 10.300 BP, woda morska wypełniła obszar depresji izostatycznej, tymczasowe wtargnięcie morza, które geolodzy nazywają Morzem Yoldia. Następnie, gdy polodowcowe odbicie izostatyczne podniosło region około 9500 roku p.n.e., najgłębszy basen Bałtyku stał się jeziorem słodkowodnym, w kontekście paleologicznym określanym jako Jezioro Ancylusowe, co można rozpoznać po słodkowodnej faunie znalezionej w rdzeniach osadów. Jezioro zostało wypełnione przez spływy lodowcowe, ale ponieważ poziom mórz na całym świecie stale się podnosił, słona woda ponownie naruszyła próg około 8000 BP, tworząc morskie Morze Littorina, po którym nastąpiła kolejna faza słodkowodna, zanim powstał obecny słonawy system morski. „W jego obecnym stanie rozwoju, życia morskiego Morza Bałtyckiego jest mniej niż około 4000 lat”, Drs. Thulin i Andrushaitis zauważył podczas przeglądu tych sekwencji w 2003.
Ponadległy lód wywarł presję na powierzchni Ziemi. W wyniku topnienia lodu, ziemia co roku podnosi się w Skandynawii, głównie w północnej Szwecji i Finlandii, gdzie ziemia podnosi się w tempie 8-9 mm rocznie, czyli 1 metr w ciągu 100 lat. Jest to ważne dla archeologów, ponieważ stanowisko, które było przybrzeżne w nordyckiej epoce kamiennej, obecnie znajduje się w głębi lądu i może być datowane na podstawie względnej odległości od obecnego brzegu.
Zlodowacenie Würm (Alpy)Edycja
Termin Würm pochodzi od rzeki na przedpolu Alp, wyznaczającej w przybliżeniu maksymalny postęp lodowca w tym konkretnym okresie lodowcowym. Alpy były miejscem, w którym pierwsze systematyczne badania naukowe nad epokami lodowcowymi prowadził Louis Agassiz na początku XIX wieku. Tutaj intensywnie badano zlodowacenie Würm ostatniego okresu lodowcowego. Analiza pyłkowa, czyli statystyczna analiza mikroskamieniałych pyłków roślin znalezionych w osadach geologicznych, pozwoliła na opisanie dramatycznych zmian, jakie zaszły w środowisku naturalnym Europy podczas zlodowacenia Würm. W szczytowym okresie zlodowacenia Würm, ok. 24 000 – ok. 10 000 BP, większość zachodniej i środkowej Europy oraz Eurazji była otwartą stepową tundrą, podczas gdy w Alpach występowały stałe pola lodowe i lodowce górskie. Skandynawia i znaczna część Wielkiej Brytanii były pod lodem.
Podczas Würmu lodowiec Rodanu pokrywał cały zachodni płaskowyż szwajcarski, docierając do dzisiejszych regionów Solothurn i Aarau. W rejonie Berna połączył się z lodowcem Aar. Lodowiec reński jest obecnie przedmiotem najbardziej szczegółowych badań. Lodowce Reuss i Limmat posuwały się niekiedy aż do Jury. Lodowce montanowe i piedmontowe ukształtowały teren, znosząc praktycznie wszystkie ślady starszego zlodowacenia Günz i Mindel, osadzając moreny denne i czołowe różnych faz retrakcji oraz osady lessowe, a także przesuwając i nanosząc żwir przez rzeki proglacjalne. Pod powierzchnią ziemi miały one głęboki i trwały wpływ na ciepło geotermalne i wzorce przepływu głębokich wód gruntowych.
Ameryka PółnocnaEdit
Zlodowacenie Pinedale lub Fraser (Góry Skaliste)Edit
Zlodowacenie Pinedale (środkowe Góry Skaliste) lub Fraser (lądolód Kordylierów) było ostatnim z głównych zlodowaceń, które pojawiło się w Górach Skalistych w Stanach Zjednoczonych. Pinedale trwało od około 30 000 do 10 000 lat temu, a jego największy zasięg przypadał na okres od 23 500 do 21 000 lat temu. Zlodowacenie to różniło się nieco od głównego zlodowacenia Wisconsin, ponieważ było tylko luźno związane z olbrzymimi lądolodami, a zamiast tego składało się z lodowców górskich, łączących się w Kordylierski Szlak Lodowy. Lodowiec Kordylierów wytworzył takie obiekty jak jezioro Missoula, które uwolniło się z zapory lodowej, powodując potężne powodzie Missoula. Geolodzy z USGS szacują, że cykl zalewania i reformacji jeziora trwał średnio 55 lat, a powodzie wystąpiły około 40 razy w ciągu 2 000 lat między 15 000 a 13 000 lat temu. Powodzie takie jak te nie są dziś rzadkością na Islandii i w innych miejscach.
Zlodowacenie WisconsinEdit
Eksperyment lodowcowy Wisconsin był ostatnim dużym postępem lodowców kontynentalnych w północnoamerykańskiej lądolodzie Laurentide. W szczytowym okresie zlodowacenia most Beringa potencjalnie umożliwiał migrację ssaków, w tym ludzi, do Ameryki Północnej z Syberii.
Radoksalnie zmienił on geografię Ameryki Północnej na północ od rzeki Ohio. W szczytowym okresie zlodowacenia Wisconsin Episode lód pokrywał większość Kanady, Górnego Środkowego Zachodu i Nowej Anglii, a także części Montany i Waszyngtonu. Na wyspie Kelleys Island na jeziorze Erie lub w nowojorskim Central Parku można łatwo zaobserwować żłobienia pozostawione przez te lodowce. W południowo-zachodniej części Saskatchewan i południowo-wschodniej Albercie strefa szwu między lądolodami Laurentide i Cordilleran utworzyła Cypress Hills, najdalej na północ wysunięty punkt w Ameryce Północnej, który pozostał na południe od lądolodów kontynentalnych.
Wielkie Jeziora powstały w wyniku rozmycia lodowcowego i gromadzenia się wody roztopowej na krawędzi cofającego się lodowca. Kiedy ogromna masa lądolodu kontynentalnego cofnęła się, Wielkie Jeziora zaczęły stopniowo przesuwać się na południe z powodu izostatycznego odbicia północnego brzegu. Wodospad Niagara jest również produktem zlodowacenia, podobnie jak bieg rzeki Ohio, która w znacznym stopniu wyparła wcześniejszą rzekę Teays.
Z pomocą kilku bardzo rozległych jezior polodowcowych wypuściła ona powodzie przez przełom górnej Missisipi, który z kolei powstał podczas wcześniejszego okresu lodowcowego.
W czasie swego odwrotu zlodowacenie Wisconsin Episode pozostawiło moreny czołowe, które uformowały Long Island, Block Island, Cape Cod, Nomans Land, Martha’s Vineyard, Nantucket, Sable Island i Oak Ridges Moraine w południowo-środkowym Ontario w Kanadzie. W samym Wisconsin pozostawił on po sobie Kettle Moraine. Drumliny i eskersy powstałe na jej topniejących krawędziach są charakterystycznymi punktami Doliny Dolnej Rzeki Connecticut.
Tahoe, Tenaya, i Tioga, Sierra NevadaEdit
W Sierra Nevada występują trzy nazwane stadia maksimów lodowcowych (czasem błędnie nazywane epokami lodowcowymi) oddzielone cieplejszymi okresami. Te maksima lodowcowe nazywane są, od najstarszego do najmłodszego, Tahoe, Tenaya i Tioga. Tahoe osiągnął swój maksymalny zasięg być może około 70 000 lat temu. Niewiele wiadomo o Tenaya. Tioga był najmniej dotkliwym i ostatnim z epizodów Wisconsin. Rozpoczął się około 30 000 lat temu, osiągnął największe nasilenie 21 000 lat temu i zakończył się około 10 000 lat temu.
Zlodowacenie grenlandzkieEdit
W północno-zachodniej Grenlandii pokrywa lodowa osiągnęła bardzo wczesne maksimum w ostatnim okresie lodowcowym około 114 000 roku. Po tym wczesnym maksimum, pokrywa lodowa była podobna do dzisiejszej aż do końca ostatniego okresu lodowcowego. Pod koniec lodowce ponownie się zmieniły, po czym cofnęły się do obecnego rozmiaru. Według danych z rdzeni lodowych, klimat Grenlandii był suchy podczas ostatniego glacjału, a opady osiągały być może tylko 20% dzisiejszej wartości.
Ameryka PołudniowaEdit
Zlodowacenie Mérida (Andy Wenezuelskie)Edit
Nazwa Zlodowacenie Méridy jest proponowana dla oznaczenia zlodowacenia alpejskiego, które dotknęło środkowe Andy Wenezuelskie podczas późnego plejstocenu. Dwa główne poziomy morenowe zostały rozpoznane: jeden o wysokości 2.600-2.700 m (8.500-8.900 ft), a drugi o wysokości 3.000-3.500 m (9.800-11.500 ft). Linia śniegu podczas ostatniego lodowca została obniżona o około 1200 m (3900 stóp) poniżej obecnej linii śniegu, która wynosi 3700 m (12 100 stóp). Obszar zlodowacony w Kordylierze de Mérida wynosił około 600 km2 (230 m²); obejmował on następujące wysokie obszary, od południowego zachodu do północnego wschodu: Páramo de Tamá, Páramo Batallón, Páramo Los Conejos, Páramo Piedras Blancas i Teta de Niquitao. Około 200 km2 (77 mil kwadratowych) całkowitego obszaru zlodowacenia znajdowało się w Sierra Nevada de Mérida, a z tej ilości, największe skupisko, 50 km2 (19 mil kwadratowych), znajdowało się w obszarach Pico Bolívar, Pico Humboldt i Pico Bonpland . Datowanie radiowęglowe wskazuje, że moreny są starsze niż 10.000 BP, a prawdopodobnie starsze niż 13.000 BP. Dolny poziom morenowy odpowiada prawdopodobnie głównemu postępowi lodowcowemu Wisconsin. Górny poziom prawdopodobnie reprezentuje ostatni postęp lodowcowy (późny Wisconsin).
Zlodowacenie Llanquihue (Andy Południowe)Edycja
Zlodowacenie Llanquihue wzięło swoją nazwę od jeziora Llanquihue w południowym Chile, które jest wachlarzowym jeziorem polodowcowym typu piedmont. Na zachodnich brzegach jeziora znajdują się duże systemy moren czołowych, z których najbardziej wewnętrzne należą do ostatniego okresu lodowcowego. Warwale z jeziora Llanquihue stanowią punkt węzłowy w geochronologii warwowej południowego Chile. Podczas ostatniego maksimum lodowcowego patagońska powłoka lodowa rozciągała się nad Andami od około 35°S do Tierra del Fuego na 55°S. Wydaje się, że zachodnia część była bardzo aktywna, z wilgotnymi warunkami bazowymi, podczas gdy wschodnia część była zimna. Cechy kriogeniczne, takie jak kliny lodowe, wzorzyste podłoże, pingo, lodowce skalne, palsas, krioturbacja gleby, osady soliflukcyjne, rozwinęły się w niezlodowaconej Patagonii pozaandyjskiej podczas ostatniego zlodowacenia. Jednak nie wszystkie te zgłoszone cechy zostały zweryfikowane. Obszar na zachód od jeziora Llanquihue był wolny od lodu podczas LGM, i miał słabo rozproszoną roślinność zdominowaną przez Nothofagus. Umiarkowany las deszczowy Valdivian został zredukowany do rozproszonych resztek w zachodniej części Andów.
