RESULTS
W badaniu wzięło udział 91 pacjentów z padaczką, z czego 53 lub 58,2% stanowiły kobiety, a 38 lub 41.8% stanowili mężczyźni, przy czym nie stwierdzono istotnej różnicy między płciami (X2=2,47, P=0,116).
Rozkład pacjentów w zależności od wieku i rodzaju padaczki wykazał istotną statystycznie różnicę (F-test= 10.58, P=0,0001) pomiędzy średnimi wieku w zależności od rodzaju padaczki.
Niższy średni wiek pacjentów z padaczką pierwotnie uogólnioną wynosił 16,9 lat (SD ± 7,4 lat), a zakres 8-36 lat, następnie z padaczką wtórnie uogólnioną: 24,0 lat (SD ± 18,3 lat), a zakres 1-66 lat, natomiast najwyższy średni wiek pacjentów był z padaczką częściową: 39,5 lat (SD ±18,5 lat), z zakresem 17-65 lat (Tabela 3).
Tabela 1
Występowanie padaczki w zależności od płci i wieku
Tabela 2
Parametry wiek vs płeć
Analiza leczenia w zależności od rodzaju padaczki, prawie dwie trzecie: 72 lub 79,1% pacjentów było leczonych monoterapią wile 19 lub 20,9% pacjentów było leczonych politerapią.
Zgodnie z typami padaczki, prawie połowa pacjentów leczonych monoterapią: 34 lub 47,2% było z pierwotnie uogólnioną padaczką, następnie 28 lub 38,9% z wtórnie uogólnioną padaczką i tylko 10 lub 13,9% z padaczką częściową.
Wśród 19 pacjentów leczonych politerapią, większość z nich: 14 lub 73,3% było z wtórnie uogólnioną padaczką, następnie z pierwotnie uogólnioną padaczką 3 pacjentów lub 15,8% i 2 pacjentów lub 10,5% z padaczką częściową (Tabela 4).
Tabela 4
Terapia a typ padaczki
Analiza typów padaczki w zależności od grupy wiekowej analizowana jest u 53 pacjentów tj. 58,2% kobiet i 38 pacjentów tj. 41,8% mężczyzn. Najmniejszą liczbę pacjentów stanowiła padaczka częściowa – 12, tj. 13,2%, następnie pierwotnie uogólniona – 37, tj. 40,7%, a najwięcej pacjentów stanowiły padaczki wtórnie uogólnione – 42, tj. 46,2%. Najmniej przypadków w grupie kobiet stanowi padaczka częściowa – 8 pacjentek, tj. 15,1%, następnie padaczka pierwotnie uogólniona i wtórnie uogólniona – 23 przypadki, tj. 43,4% oraz padaczka wtórnie uogólniona – 22 przypadki, tj. 41,5%. W męskiej grupie pacjentów wynik jest podobny jak w grupie kobiet: najmniej jest pacjentów z padaczką częściową – 4 przypadki, czyli 10,5%, następnie z padaczką pierwotnie uogólnioną – 14 przypadków, czyli 36,8%, a najwięcej pacjentów było z padaczką wtórnie uogólnioną – 20 pacjentów, czyli 52,6%. (Tabela 5).
Tabela 5
Typy padaczki a płeć
Padaczka wtórna występuje we wszystkich grupach wiekowych. Najwięcej zachorowań na wtórnie uogólnioną padaczkę było w grupach wiekowych 6-15 lat i 21-40 lat po 11 przypadków tj. 26,2%, w grupach wiekowych 1-5 lat i 41-60 lat po 7 przypadków tj. 16,7%, zachorowania poniżej 10% wystąpiły w grupie wiekowej 16-20 lat z 4 pacjentami tj. 9.5% oraz > 60 lat z 2 przypadkami lub 4,8%.
Analiza rozkładu zachorowań na padaczkę w grupach wiekowych wykazała brak pierwotnej padaczki uogólnionej w grupie wiekowej 1-5 lat i powyżej 41 lat, a ponad połowa chorych z tym typem padaczki była w grupie wiekowej 6-15 lat z 19 przypadkami lub 51,4%. Pozostałe grupy wiekowe były reprezentowane z 10 przypadkami, tj. 27,0% w grupie wiekowej 16-20 lat oraz z 8 przypadkami, tj. 21,6% w grupie wiekowej 21-40 lat.
Typ padaczki częściowej nie występował do 15 r.ż. W grupach wiekowych 16-20 lat i 21-40 lat wystąpił u 3 pacjentów w każdej grupie, tj. 25,0%. W grupie wiekowej 41-60 lat wystąpiły 4 przypadki, czyli 33,3%, a najmniej przypadków odnotowano w grupie wiekowej powyżej 60 lat – tylko 2 pacjentów, czyli 16,7%. (Tabela 6).
Tabela 6
Typ padaczki vs wiek
Pacjenci byli leczeni w 64 przypadkach tj. 70,3% karbamazepiną, w 19 przypadkach tj. 20,9% kwasem walproinowym i w 8 przypadkach tj. 8,8% fenobarbitonem. Karbamazepina 28 pacjentów lub 43,8% było z wtórnie uogólnioną padaczką, 25 pacjentów lub 39,1% z pierwotnie uogólnioną padaczką i 11 pacjentów lub 17,2% z padaczką częściową.(Tabela 7).
Tabela 7
Leczenie a choroba
Typy padaczki analizowano również w zależności od przyczyny. Prawie połowę stanowiły przyczyny urazowe – 43 przypadki (47,3%), wysoka gorączka – 28 przypadków (30,8%), zakażenia ośrodkowego układu nerwowego – 12 przypadków (13,2%), a przyczyny dziedziczne spowodowały najmniejszą liczbę przypadków – 8 pacjentów (8,8%).
W grupie pacjentów, u których przyczyną był uraz, mieliśmy 22 przypadki (51,2%) z padaczką pierwotnie uogólnioną, 17 przypadków (39,5%) z padaczką wtórnie uogólnioną i 4 przypadki (9,3%) z padaczką częściową. W grupie pacjentów z wysoką gorączką jako przyczyną było: 15 przypadków tj. 53,6% z wtórnie uogólnioną padaczką, 11 pacjentów tj. 39,3% z pierwotnie uogólnioną padaczką oraz 2 pacjentów tj. 7,1% z padaczką częściową. W grupie, w której przyczyną było zakażenie ośrodkowego układu nerwowego, 6 pacjentów lub 50% miało padaczkę częściową, a 6 lub 50% padaczkę wtórnie uogólnioną, natomiast w grupie przyczyn dziedzicznych 4 pacjentów lub 50% miało padaczkę pierwotnie uogólnioną i również 4 pacjentów lub 50% padaczkę wtórnie uogólnioną (tab. 8).
Tabela 8
Typ padaczki a przyczyna
Tabela 9
Działania niepożądane a leczenie
Tabela 10
Side effects of Carbamazepine vs type of epilepsy
Wśród pacjentów biorących udział w badaniu niezależnie od rodzaju leczenia najczęstszymi zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były Senność i Zawroty głowy z 23 przypadkami lub 25,3% wszystkich pacjentów (n=91), Nudności z 19 przypadkami lub 20.9%, Zmęczenie i Przyrost masy ciała – 14 przypadków lub 15,4%, Wysypka skórna i Kłopoty ze snem – 8 przypadków lub 8,8% oraz Drżenie – 3 przypadki lub 3,3%.
Rozkład działań niepożądanych w zależności od leczenia przeciwpadaczkowego wykazał różnicę o wysokiej istotności statystycznej. (KW=10,50, P=0,0052).
Najczęstszymi działaniami niepożądanymi karbamazepiny we wszystkich typach padaczki były : Zawroty głowy – 20 przypadków lub 31,3%, Nudności i Senność – po 17 przypadków lub 26,6%, Przyrost masy ciała – 11 przypadków lub 17,2%, Zmęczenie – 6 przypadków lub 9,4%, Kłopoty ze snem – 5 przypadków lub 7,8%, Wysypka skórna – 4 przypadki lub 6,3% i Drżenie – 3 przypadki lub 4,7%. W naszym badaniu, u pacjentów leczonych karbamazepiną, nie odnotowano działania niepożądanego w postaci wymiotów.
Analiza działań niepożądanych karbamazepiny w różnych typach padaczki wykazała, że wymioty nie były zgłaszane w żadnym z typów padaczki, w pierwotnej padaczce uogólnionej nie odnotowano zmęczenia, a w padaczce częściowej nudności, drżenia ani wysypki nie były zgłaszane jako działania niepożądane.
Najczęstszymi działaniami niepożądanymi karbamazepiny w pierwotnie uogólnionej padaczce były senność i zawroty głowy (9 przypadków lub 36,0%), nudności (8 przypadków lub 32,0%), drżenie i zwiększenie masy ciała (2 przypadki lub 8,0%) oraz problemy ze snem i wysypka skórna (1 przypadek lub 4,0%). Najczęstszymi działaniami niepożądanymi karbamazepiny w padaczce częściowej były: senność – 5 przypadków lub 45,5%, przyrost masy ciała – 4 przypadki lub 36,4%, zmęczenie i zawroty głowy – 3 przypadki lub 27,3% oraz 1 przypadek lub 9,1% z trudnościami w zasypianiu. Najczęstszymi działaniami niepożądanymi karbamazepiny w padaczce wtórnie uogólnionej były: nudności – 9 przypadków lub 32,1%, zawroty głowy – 8 przypadków lub 28,6%, przyrost masy ciała – 5 przypadków lub 17,9%, senność, trudności w zasypianiu, zmęczenie i wysypka skórna – po 3 przypadki lub 10,7% oraz drżenie – 1 przypadek lub 3,6%.