Guinguette Marais Poitevin

Perspektywa humanistyczna: A Focus on Uniquely Human Qualities

Perspektywa humanistyczna zyskała na znaczeniu w połowie XX wieku w odpowiedzi na teorię psychoanalityczną i behawioryzm; perspektywa ta skupia się na tym, jak rozwijają się zdrowi ludzie i podkreśla wrodzone dążenie jednostki do samorealizacji i kreatywności. Humanizm podkreśla ludzki potencjał i zdolność jednostki do zmiany, a także odrzuca ideę determinizmu biologicznego. Humanistyczna praca i badania są czasami krytykowane za bycie jakościowymi (nie opartymi na pomiarze), ale istnieje wiele ilościowych odmian badań w obrębie psychologii humanistycznej, w tym badania nad szczęściem, samoakceptacją, medytacją i wynikami psychoterapii humanistycznej (Friedman, 2008).

Carl Rogers i humanizm

Jednym z pionierskich teoretyków humanizmu był Carl Rogers. Był on wpływowym psychologiem humanistycznym, który opracował teorię osobowości podkreślającą znaczenie tendencji do samorealizacji w kształtowaniu ludzkiej osobowości. Uważał on również, że człowiek nieustannie reaguje na bodźce swoją subiektywną rzeczywistością (polem fenomenalnym), która ulega ciągłym zmianom. Z czasem osoba rozwija koncepcję siebie w oparciu o informacje zwrotne z tego pola rzeczywistości.

Figura 1. Pole fenomenalne odnosi się do subiektywnej rzeczywistości osoby, która obejmuje zewnętrzne obiekty i ludzi, a także wewnętrzne myśli i emocje. Zarówno motywacje, jak i środowisko osoby oddziałują na jej pole fenomenalne.

Jedna z głównych idei Rogersa dotyczących osobowości odnosi się do samoakceptacji, naszych myśli i uczuć o nas samych. Jak byś odpowiedział na pytanie: „Kim jestem?”. Twoja odpowiedź może pokazać, jak postrzegasz siebie. Jeśli Twoja odpowiedź jest głównie pozytywna, wtedy masz tendencję do odczuwania zadowolenia z tego, kim jesteś i prawdopodobnie postrzegasz świat jako bezpieczne i pozytywne miejsce. Jeśli twoja odpowiedź jest głównie negatywna, wtedy możesz czuć się nieszczęśliwy z tym, kim jesteś. Rogers dalej podzielił jaźń na dwie kategorie: ja idealne i ja realne. Ja idealne to osoba, którą chciałbyś być; ja realne to osoba, którą faktycznie jesteś. Rogers skupił się na idei, że musimy osiągnąć spójność pomiędzy tymi dwoma jaźniami.

Unconditional Positive Regard

Ludzkie istoty rozwijają ja idealne i ja realne, oparte na warunkowym statusie pozytywnego szacunku. To, jak ściśle czyjeś realne „ja” pasuje do idealnego „ja” nazywamy kongruencją. Doświadczamy kongruencji, kiedy nasze myśli na temat naszego realnego i idealnego „ja” są bardzo podobne – innymi słowy, kiedy nasze wyobrażenie o sobie jest dokładne. Wysoka kongruencja prowadzi do większego poczucia własnej wartości i zdrowego, produktywnego życia. I odwrotnie, kiedy istnieje duża rozbieżność między naszym idealnym i rzeczywistym „ja”, doświadczamy stanu, który Rogers nazwał nieprzystosowaniem, co może prowadzić do niedostosowania.

Według Rogersa rodzice mogą pomóc swoim dzieciom osiągnąć ich idealne „ja”, dając im bezwarunkowo pozytywny szacunek lub bezwarunkową miłość. W rozwoju samoakceptacji, pozytywny szacunek jest kluczowy. Bezwarunkowy pozytywny szacunek to środowisko, które jest wolne od z góry przyjętych wyobrażeń o wartości. Warunkowy pozytywny szacunek jest pełen warunków wartości, które muszą być osiągnięte, aby zostać uznane za udane. Rogers (1980) wyjaśnił to w ten sposób: „Gdy osoby są akceptowane i cenione, mają tendencję do rozwijania bardziej troskliwej postawy wobec siebie” (s. 116).

Dobre życie

Rogers opisał życie w kategoriach zasad, a nie etapów rozwoju. Zasady te istnieją w płynnych procesach, a nie w statycznych stanach. Twierdził on, że w pełni funkcjonująca osoba będzie nieustannie dążyć do spełnienia swojego potencjału w każdym z tych procesów, osiągając to, co nazwał „dobrym życiem”. Ludzie ci pozwoliliby, aby osobowość i koncepcja siebie emanowały z doświadczenia. Odkrył, że w pełni funkcjonujące jednostki mają kilka cech lub tendencji wspólnych:

1. Rośniejąca otwartość na doświadczenie – odchodzą od defensywności.
2. Rozwijający się egzystencjalny styl życia – przeżywanie każdej chwili w pełni, zamiast zniekształcania jej, aby pasowała do osobowości lub koncepcji siebie.
3. Wzrastające zaufanie do organizmu – ufają własnemu osądowi i zdolności do wyboru zachowania, które jest odpowiednie dla każdej chwili.
4. Wolność wyboru – nie są ograniczeni przez niezgodność i są w stanie dokonać szerokiego zakresu wyborów bardziej płynnie. Wierzą, że odgrywają rolę w określaniu własnego zachowania i dlatego czują się odpowiedzialni za swoje zachowanie.
5. Wyższy poziom kreatywności – będą bardziej kreatywni w sposobie, w jaki dostosowują się do własnych okoliczności, nie czując potrzeby dostosowania się.
6. Retelność i konstruktywność – można im zaufać, że będą działać konstruktywnie. Nawet agresywne potrzeby będą dopasowane i zrównoważone przez wewnętrzną dobroć w kongruentnych jednostkach.
7. Bogate, pełne życie – będą intensywniej doświadczać radości i bólu, miłości i złamanego serca, strachu i odwagi.

Hierarchia potrzeb Abrahama Maslowa

Abraham Maslow (1908-1970) był amerykańskim psychologiem, który jest najbardziej znany z zaproponowania hierarchii ludzkich potrzeb w motywowaniu zachowań. Maslow opisał schemat, przez który przechodzi ludzka motywacja, co oznacza, że aby motywacja pojawiła się na kolejnym poziomie, każdy z nich musi zostać zaspokojony w samej jednostce. Te etapy obejmują:

• potrzeby fizjologiczne: główne fizyczne wymagania dla przetrwania człowieka, w tym homeostaza, jedzenie, woda, sen, schronienie i seks.
• potrzeby bezpieczeństwa: potrzeba osobistego, emocjonalnego, finansowego i fizycznego bezpieczeństwa. Gdy potrzeby fizjologiczne danej osoby są względnie zaspokojone, jej potrzeby bezpieczeństwa mają pierwszeństwo i dominują nad zachowaniem. W przypadku braku bezpieczeństwa fizycznego – z powodu wojny, klęski żywiołowej, przemocy w rodzinie, wykorzystywania w dzieciństwie, rasizmu instytucjonalnego itp. – ludzie mogą (ponownie) doświadczyć zespołu stresu pourazowego lub traumy transgeneracyjnej. W przypadku braku bezpieczeństwa ekonomicznego – spowodowanego kryzysem ekonomicznym i brakiem możliwości pracy – te potrzeby bezpieczeństwa przejawiają się w taki sposób, jak preferencje dotyczące bezpieczeństwa pracy, procedury składania skarg chroniące jednostkę przed jednostronną władzą, konta oszczędnościowe, polisy ubezpieczeniowe, udogodnienia dla osób niepełnosprawnych itp. Ten poziom jest bardziej prawdopodobne, aby dominować w dzieci, ponieważ ogólnie mają większą potrzebę, aby czuć się bezpiecznie.
• miłość i przynależność: potrzeba przyjaźni, intymności i przynależności. Potrzeba ta jest szczególnie silna w dzieciństwie i może przeważyć potrzebę bezpieczeństwa, o czym świadczą dzieci, które trzymają się agresywnych rodziców. Niedobory na tym poziomie hierarchii Maslowa – spowodowane hospitalizacją, zaniedbaniem, wypieraniem, ostracyzmem itp. – mogą negatywnie wpływać na zdolność jednostki do tworzenia i utrzymywania emocjonalnie znaczących związków w ogóle.
• poczucie własnej wartości: typowe ludzkie pragnienie bycia akceptowanym i docenianym przez innych. Ludzie często angażują się w zawód lub hobby, aby zyskać uznanie. Potrzeby związane z poczuciem własnej wartości to potrzeby ego lub potrzeby statusu. Ludzie rozwijają troskę o zdobycie uznania, statusu, znaczenia i szacunku ze strony innych. Większość ludzi ma potrzebę czucia się szanowanym; obejmuje to potrzebę posiadania poczucia własnej wartości i szacunku dla siebie.
• self-actualization: Maslow opisuje ten poziom jako pragnienie, aby osiągnąć wszystko, co można, aby stać się najbardziej, że można być. Jednostki mogą postrzegać lub skupiać się na tej potrzebie bardzo konkretnie. Na przykład, jedna osoba może mieć silne pragnienie, aby stać się idealnym rodzicem. U innej osoby pragnienie to może być wyrażone sportowo. Dla innych może być wyrażone w obrazach, zdjęciach lub wynalazkach. Niektóre przykłady to utylizacja zdolności i talentów, dążenie do celów i poszukiwanie szczęścia.

Ponadto, teoria ta jest kluczowym fundamentem w zrozumieniu, jak napęd i motywacja są skorelowane podczas omawiania ludzkiego zachowania. Każdy z tych indywidualnych poziomów zawiera pewną ilość wewnętrznych doznań, które muszą być spełnione, aby jednostka mogła ukończyć swoją hierarchię. Celem w teorii Maslowa jest osiągnięcie piątego poziomu lub etapu samorealizacji.

Rysunek 2. Schemat hierarchii potrzeb Maslowa. Hierarchia potrzeb Maslowa często przedstawiana jest w kształcie piramidy, w której największe, najbardziej fundamentalne potrzeby znajdują się na dole, a potrzeba samoaktualizacji i transcendencji na szczycie. Innymi słowy, istotą teorii jest to, że najbardziej podstawowe potrzeby jednostek muszą być zaspokojone, zanim staną się one zmotywowane do osiągnięcia potrzeb wyższego rzędu.

Wnieś swój wkład!

Ulepsz tę stronęDowiedz się więcej