Subwencja, bezpośrednia lub pośrednia płatność, koncesja ekonomiczna, lub przywilej przyznany przez rząd prywatnym firmom, gospodarstwom domowym, lub innym jednostkom rządowym w celu promowania celu publicznego. Identyfikacja subsydium jest często skomplikowana ze względu na różnorodność instrumentów subsydiowania, wielość celów, którym mają służyć, oraz złożoność ich skutków.
Subsydia dla transportu, mieszkalnictwa, rolnictwa, górnictwa i innych gałęzi przemysłu zostały ustanowione na podstawie tego, że zachowanie lub ekspansja tych gałęzi przemysłu, nawet kosztem ogółu społeczeństwa, leży w interesie publicznym. Subsydia dla sztuki, nauki, nauk humanistycznych i religii zostały również ustanowione w wielu narodach z powodu niezdolności gospodarki prywatnej do wspierania tych funkcji na poziomie zgodnym z polityką publiczną.
Termin ten obejmuje również dotacje pieniężne lub inną pomoc udzieloną przez rząd centralny rządowi lokalnemu w celu promowania celów, w których rząd centralny ma interes (np. dotacje w ramach pomocy). W szerszej definicji, subsydia obejmują płatności socjalne mające na celu złagodzenie nierówności w podziale dochodów, a także inne programy rządowe mające na celu złagodzenie skutków działania sił rynkowych.
Niezależnie od formy, jaką przybierają subsydia, ich celem jest zmiana wyników stworzonych przez wolne rynki i niezakłóconą konkurencję w kierunku uważanym za bardziej zgodny z celami polityki publicznej. Efektem subsydiów jest zachęcanie do rozwoju subsydiowanych gałęzi przemysłu w stosunku do gałęzi, które nie otrzymują subsydiów, a tym samym zmiana sposobu wykorzystania zasobów gospodarki.
Subsydia mają długą historię we wszystkich narodach. Były one szeroko stosowane przez rządy w okresie merkantylizmu poprzedzającym rewolucję przemysłową, kiedy uważano, że akumulacja złota poprzez korzystny bilans handlowy wymaga ochrony krajowych producentów. Takie protekcjonistyczne doktryny były często postrzegane sceptycznie. Niemniej jednak, protekcjonizm jest nadal częścią narodowej polityki gospodarczej w większości krajów świata. W narodach, w których silny rząd centralny wpływa na politykę cenową i produkcyjną krajowego przemysłu, subsydia są zastępowane przez kompleksowe planowanie gospodarcze.
Subsydia są realizowane za pomocą różnych technik finansowych, takich jak (1) bezpośrednie płatności w gotówce lub w naturze, (2) rządowe dostarczanie towarów lub usług po cenach niższych od normalnej ceny rynkowej, (3) rządowy zakup towarów lub usług po cenach przekraczających cenę rynkową oraz (4) ulgi podatkowe i podobne zachęty. Ponadto, istnieje wiele polityk rządowych, które mają efekty subsydiowania, takie jak ustawy regulacyjne, które łagodzą pełną siłę konkurencji, polityki, które wymagają zakupu towarów od uprzywilejowanych producentów lub narodów, oraz ustawodawstwo ochronne dotyczące płac i cen.
Rozróżnia się czasami pomiędzy bezpośrednimi, lub widocznymi, subsydiami (takimi jak bezpośrednie płatności za budowę statków i operacje lotnicze), które są łatwe do zidentyfikowania i zmierzenia, oraz pośrednimi, lub ukrytymi, subsydiami (takimi jak pułapy cenowe, taryfy i ulgi podatkowe), które są trudne do zidentyfikowania i zawsze trudne do zmierzenia. Historycznie, bezpośrednie subsydia były najczęściej wykorzystywane do promowania rozwoju przemysłu transportowego. Wszystkie narody postrzegały żeglugę oceaniczną i lotnictwo jako ważne instrumenty polityki obronnej i zagranicznej, a rozwój transportu lądowego był uważany za warunek wstępny krajowego rozwoju gospodarczego. Subsydia pośrednie powstają, gdy rządy kupują bezpośrednio od prywatnych producentów po cenach wyższych niż rynkowe, utrzymują wyższe ceny poprzez manipulację rynkami, świadczą usługi prywatnym przedsiębiorstwom po cenach niższych niż koszty świadczenia usługi lub przyznają specjalne ulgi podatkowe.
Ale subsydia są inicjowane i uzasadniane w kategoriach korzyści dla ogółu społeczeństwa, skutkują albo wyższym poziomem ogólnego opodatkowania, albo wyższymi cenami dóbr konsumpcyjnych. Mogą również zachęcać do zachowania nieefektywnych producentów. Test celowości subsydiów opiera się na porównaniu korzyści publicznych (które są zazwyczaj rozproszone i trudne do zmierzenia) z ich kosztami w postaci wyższych cen, podatków i nieefektywności.