Wiele rzeczy na tym świecie nie zawsze jest tym, czym wydają się być na pierwszy rzut oka, a książki dla dzieci nie są tu wyjątkiem. L. Frank Baum opublikował swoją słynną powieść „Cudowny Czarnoksiężnik z Oz” w 1900 roku, a pod powierzchnią tej historii, z całym jej kaprysem i dziecięcymi zachwytami, kryje się to, co niektórzy historycy literatury uważają za bardzo cienko zawoalowaną alegorię.
Według Rankera, nie trzeba wiele analizy, aby dostrzec, że książka ma podtekst odnoszący się bezpośrednio do polityki lat 90. XIX wieku; konkretnie odnosi się do wzrostu populizmu, który miał miejsce w tym czasie, oraz do debaty na temat tego, czy utrzymać standard złota dla waluty, czy też zacząć używać również srebra.
Zdjęcie reklamowe do 'Czarnoksiężnika z Oz'
Może się to wydawać daleko idące, że bajka dla dzieci dotyczyła tak ważkich kwestii, ale Baum nie tylko był reporterem politycznym przez część swojego życia, ale także przez kilka lat mieszkał w Południowej Dakocie. Oznaczało to, że był obecny przy obserwowaniu wzrostu ruchu populistycznego wśród farmerów z Zachodu i ich formacji Partii Ludowej, która miała zająć się różnymi kwestiami ekonomicznymi w kraju.
Powiązane z tym polityczne podteksty książki zostały po raz pierwszy zidentyfikowane w 1964 roku w analizie historyka Henry’ego Littlefielda. Przyjrzyjcie się temu, co odkrył.
Dorothy
Garland wygrała rolę Dorothy pomimo znacznej konkurencji
Dorothy, główna bohaterka powieści, jest rzekomo reprezentantem przeciętnego Amerykanina. Jej postać reprezentowała to, co najlepsze w amerykańskim charakterze; była miła, miała odwagę, była zrównoważona, prostolinijna i gotowa stawić czoła nieznanemu, aby znaleźć odpowiedzi na problemy, z którymi się borykała.
Gwiazdami są Judy Garland jako Dorothy Gale i Terry the Dog jako Toto
W ostatnich 20 latach XIX wieku amerykańscy farmerzy otrzymali ekonomiczne lanie w wyniku fatalnej pogody i spustoszenia spowodowanego przez roje szarańczy, co doprowadziło do wzrostu populizmu, ponieważ farmerzy obwiniali o swoje nieszczęścia banki, koleje i naturę.
Strach na wróble
Ray Bolger jako Strach na wróble, 'Czarnoksiężnik z Oz' (1939)
Strach na wróble reprezentuje tych farmerów. Strach na wróble uważa, że nie ma mózgu, co jest równoznaczne z poglądem, jaki mieszkańcy wschodniej części kraju mieli o rolnikach z regionu Midwest, jako ogólnie irracjonalnych, niewykształconych i ignoranckich. Bohater wykazuje się sporą dozą zdrowego rozsądku podczas podróży do Oz, a także dużą odpornością, udowadniając, że jest o wiele mniej głupi niż wielu ludzi mogłoby sądzić.
Tin Man
The Tin Man – plakat do Freda R. Hamlin’s musical extravaganza
Mówiono, że Blaszany Człowiek reprezentuje zdehumanizowanego i źle traktowanego pracownika fabryki, który, bez własnej winy, miał swoją samoocenę wyszczerbioną przez siły zewnętrzne. Reprezentuje on pracowników fabryki, którzy cierpieli z powodu ówczesnej gospodarki i był nawet pokryty rdzą, gdy Dorotka i Strach na wróble po raz pierwszy go spotkali, reprezentując wysoki poziom bezrobocia, które było powszechne w latach 90.
Tchórzliwy Lew
Bert Lahr w swoim kostiumie jako Tchórzliwy Lew w filmie Victora Fleminga z 1939 roku 'Czarnoksiężnik z Oz'
Tchórzliwy Lew jest, według Littlefielda, reprezentacją Williama Jenningsa Bryana, który był bohaterem ruchu populistycznego w tamtym czasie. Bryan był nawet określany jako lew w prasie. Był on wielkim zwolennikiem „Ruchu Wolnego Srebra” i odejścia od standardu złota.
Złe Czarownice
Margaret Hamilton jako Zła Czarownica z Zachodu
Złe Czarownice są interpretowane jako reprezentacja głównych interesów finansowo-politycznych, które trzymały władzę nad amerykańską polityką. Kiedy dom Dorotki spada na Złą Czarownicę ze Wschodu, jest to odniesienie do rozbijania władzy Wall Street. Jej siostra, Czarownica z Zachodu, symbolizuje elitę finansową, która mieszkała w zachodnim regionie kraju, taką jak magnaci kolejowi, bankierzy, itp.
Cyklon
Zrzut ekranu z Judy Garland wykonującej Over the Rainbow do filmu Czarnoksiężnik z Krainy Oz pokazujący psa Terry’ego obok niej w roli Toto
Cyklon, zgodnie z omówieniem historii na stronie Wicked, może reprezentować Free Silver Movement lub być może po prostu polityczne wstrząsy w ogóle.
Rolnicy ze Środkowego Zachodu chcieli, aby dolar miał wartość równą stałym proporcjom zarówno złota, jak i srebra, a nie tylko złota. Finansowy establishment był przeciwny tej propozycji, co spowodowało ogromną ilość debat wśród ówczesnych polityków.
Kapcie Dorotki
Oryginalna para rubinowych kapci Dorotki na wystawie w Smithsonian Institution. Photo by Dbking CC BY-SA 3.0
W opowieści Bauma pantofelki Dorotki były wykonane ze srebra, a nie z rubinu. Zmiana została dokonana na potrzeby filmu, aby wykorzystać moc Technicoloru. Srebrne pantofelki były, jak mówi Littlefield, kolejnym nawiązaniem do pragnienia farmerów, aby pieniądze były związane zarówno ze srebrem, jak i złotem. Obejrzyj poniższe wideo, aby zobaczyć, jak w rzeczywistości powstają pieniądze:
Szmaragdowe Miasto
Toto w Szmaragdowym Mieście, z pierwszego wydania 'The Wonderful Wizard of Oz'
Szmaragdowe Miasto i Pałac Królewski Oz są zamiennikami dla Waszyngtonu, D.C. i Białego Domu – siedzib władzy politycznej i być może również odniesienie do dolara greenback.
Czarnoksiężnik
Czarnoksiężnik z Oz, jak przedstawiono w 'The Wonderful Wizard of Oz' autorstwa L. Franka Bauma
Czarnoksiężnik, co nie jest zaskakujące, reprezentuje prezydenta Stanów Zjednoczonych. W tej historii, Czarnoksiężnik jest szarlatanem, który przekonał tych wokół niego, że ma wielką moc, ale tak naprawdę nie ma dużo mocy w ogóle. Ten punkt jest podkreślony, kiedy prosi Dorotkę, aby poszła zabić dla niego Złą Czarownicę z Zachodu.
Littlefield konkluduje zauważając, że tematyka walki fiskalnej i politycznej przewija się przez prawie każdą część Czarnoksiężnika z Oz do tego stopnia, że trudno uwierzyć, że nie było to zamierzone ze strony Bauma.
Przeczytaj inną historię od nas: Wizard of Oz – Stolen Ruby Red Slippers Recovered, 13 Years Later
Z drugiej strony, zwraca się uwagę, że Baum sam nie był populistą i nie ma wyraźnego powodu, dla którego miałby zakodować ich przesłanie w swojej książce. Niemożliwe jest udowodnienie, jakie mogły być jego polityczne intencje, jeśli w ogóle, ale fascynujące jest rozważanie symboliki w książce, gdy cieszymy się historią dla niej samej.