system fabryczny

System fabryczny był ważnym elementem w przyspieszającym procesie industrializacji znanym jako rewolucja przemysłowa. Wraz z rozwojem brytyjskich przedsiębiorstw przemysłowych w XVIII w. ważne stało się opracowanie bardziej zorganizowanej formy produkcji niż tradycyjna metoda zatrudniania pracowników w małych warsztatach lub we własnych domach – jak w „systemie domowym”. Rozwiązaniem była budowa dużych zakładów produkcyjnych, w których można było ściśle kontrolować siłę roboczą i utrzymywać rygorystyczne warunki ewidencjonowania czasu pracy. W ten sposób pracodawcy byli w stanie zminimalizować straty surowców w wyniku kradzieży i zainstalować potężne napędy (koła wodne lub silniki parowe) do napędzania swoich maszyn.

Z punktu widzenia pracodawców system fabryczny miał tak oczywiste zalety, że został szeroko przyjęty, zwłaszcza w przemyśle tekstylnym, gdzie fabryka jedwabiu Lombe w Derby była cudem epoki. Rzeczywiście, system fabryczny stał się dominującą formą organizacji przemysłu w XIX wieku i pozostał ważny w wieku XX. Jednak wprowadzenie elektryczności i transportu drogowego umożliwiło znaczne rozproszenie przemysłu, a „rewolucja informacyjna” nowoczesnej elektroniki pozwoliła coraz większej liczbie ludzi pracować w domu.

Architektonicznie system fabryczny rozwijał się w kilku fazach. Wczesne fabryki były solidnie zbudowane, aby pomieścić niezbędne maszyny i źródła energii. Wiele fabryk stało się dobrze zbudowanymi konstrukcjami z dekoracyjnymi ozdobami, takimi jak ozdobne kominy. Idealistyczni przedsiębiorcy, tacy jak Robert Owen czy Titus Salt, zapewniali swoim pracownikom dobre warunki mieszkaniowe i udogodnienia publiczne. Współczesne „osiedla przemysłowe” składają się zazwyczaj z szeregu tymczasowych pudełek o niewielkiej odrębności architektonicznej.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *