20.03.2020
Koronawirus to nie jedyna rzecz, która stłumiła obchody niepodległości Namibii. Po 30 latach stabilności, kraj musi liczyć się z napięciami rasowymi, stagnacją gospodarki i rosnącym niezadowoleniem.
W 1989 roku, namibijska prawniczka praw człowieka Bience Gawanas była przetrzymywana w obozie dla uchodźców w południowej Angoli. Pewnego dnia usłyszała, że może wrócić do domu z wygnania.
„To było jak sen, że za mojego życia wrócimy do Namibii. Moja najstarsza córka urodziła się w obozie dla uchodźców” – powiedziała DW Gawanas. Jej córka, przyzwyczajona do życia w zielonym środowisku Angoli, była przerażona po przybyciu do Namibii.
„Moja córka zapytała mnie: 'Czy to jest naprawdę kraj, o który walczyłaś?'” powiedział Gawanas.
30 lat później Gawanas jest teraz specjalnym doradcą ds. Afryki w ONZ, a Namibia jest jednym z najbogatszych i najbardziej stabilnych krajów Afryki.
„Walczyłem o niepodległość Namibii, aby moje dzieci i ich dzieci nie doświadczyły tego, co ja doświadczyłem, dorastając w czasach apartheidu” – dodał Gawanas.
Bolesna historia Namibii
Namibia przeszła dekady dehumanizującego kolonializmu, a następnie od 1920 r. była nielegalnie okupowana przez Republikę Południowej Afryki. To samo ustawodawstwo apartheidu zdusiło Namibię, wywołując wojnę o niepodległość w 1966 roku.
Południowo-zachodnia Afrykańska Organizacja Ludowa (SWAPO) bojownicy rozpoczęli zbrojne wtargnięcia z Angoli do Namibii. Południowoafrykańskie Siły Obronne (SADF) rozpoczęły własne naloty na Angolę w celu wyeliminowania agentów SWAPO. RPA usprawiedliwiała swoją obecność wojskową w Namibii twierdząc, że walczy ze Swartgevaar (Czarnym zagrożeniem). Aby zdobyć poparcie Zachodu, gdy Angola sprzymierzyła się z komunistycznym Związkiem Radzieckim w 1975 roku, SADF chwaliło się, że walczy z Rooigevaar (Czerwonym zagrożeniem).
Do 1989 r. władza RPA w Namibii stała się nie do utrzymania. Wojna graniczna wyczerpywała zasoby kraju, a zagrożenie ze strony Czerwonych zniknęło wraz z rozpadem Związku Radzieckiego.
Rodzi się nowy naród
Rezolucja ONZ 435 weszła w życie, zmuszając wojska RPA do wycofania się. Wkrótce potem odbyły się nadzorowane przez ONZ wybory. 21 marca 1990 roku, na oczach roześmianego prezydenta-elekta Sama Nujomy, po raz pierwszy podniesiono namibijską flagę.
Dr. Abisai Shejavali, były sekretarz generalny Rady Kościołów w Namibii, był tam obecny. „Byłem tak szczęśliwy, bardzo zachwycony! I pomóc Namibijczykom, którzy byli na wygnaniu, wrócić do domu”, powiedział DW.
Pomimo, że przejście Namibii od białej mniejszości do rządów demokratycznych przebiegło stosunkowo gładko, istniały otwarte rany, którymi nigdy się nie zajęto. Zarzuty dotyczące łamania praw człowieka przez władze apartheidu, siły okupacyjne RPA oraz w obozach SWAPO zostały po prostu zamiecione pod dywan. Prawnik Gawanas, wraz z wieloma innymi, był przetrzymywany w obozie dla uchodźców w południowej Angoli.
Po uzyskaniu niepodległości Namibii nie było procesu prawdy i pojednania. Gawanas powiedziała, że głęboko żałuje tej bezczynności: „To, że nie mieliśmy procesu Prawdy i Pojednania nie oznacza, że rasizm już nie istnieje, że to, co wydarzyło się na wygnaniu w obozach dla uchodźców SWAPO, nie miało miejsca. Myślę, że te rzeczy wciąż się gotują” – powiedział Gawanas.
Moda na zapominanie
Ludobójstwo Hererów
Ludobójstwo Hererów w latach 1904-1907 dokonane przez niemieckie siły kolonialne nigdy nie zostało w pełni rozpatrzone. Podczas gdy Berlin zaoferował formalne przeprosiny, wykluczył reparacje. Społeczność niemiecka w Namibii czerpała korzyści z kolonialnych konfiskat ziemi i późniejszego reżimu apartheidu.
„Myślę, że to kwestia tego, czy biali w pełni identyfikują się jako Namibijczycy i czy są w stanie odrzucić swoje uprzedzenia”, wyjaśnia Wilfried Brock, biały Namibijczyk z niemieckim rodowodem. Jego rodzina mieszka w Namibii od pokoleń.
„Biała społeczność nie zrobiła wystarczająco dużo, aby zintegrować się z namibijskim społeczeństwem”, powiedział Brock DW.
Biali wciąż kontrolują dużą część gospodarki. Jednak według Brocka, 30 lat niepodległości powoli zmieniło krajobraz poprzez rozwój rosnącej czarnej klasy średniej.
Radzenie sobie z bezrobociem wśród młodzieży
Nawet po trzech dekadach samostanowienia, możliwości edukacji i pracy są w Namibii niewystarczające. „Musiałem zrobić magisterkę poza Namibią, aby zdobyć wykształcenie na wysokim poziomie”, powiedział DW konsultant medialny Rakkel Andreas, który pochodzi z górniczego miasta Arandis. Stopa bezrobocia w Namibii wynosi nieco ponad 33% i nawet z dwoma tytułami magistra Andreas z trudem wiązał koniec z końcem.
„Współczuję młodym ludziom, którzy decydują się na wyjazd. Zdobywanie pracy nie jest zbyt przejrzyste”, dodaje.
Dla analityka politycznego Ndapwy Alweendo, który dorastał w latach miodowego miesiąca Namibii w latach 90-tych, niezadowolenie zaczyna gryźć monopol SWAPO. W wyborach w 2019 r. prezydent Hage Geingob zdobył zaledwie 56% głosów, co jest najniższym wynikiem w historii kandydata SWAPO.
„Starsi ludzie u władzy mówią, że nie jesteśmy wdzięczni za ofiary, które zostały poniesione, aby wyzwolić ten kraj. Zeszłoroczne wybory były odzwierciedleniem nie tylko niezadowolenia młodych ludzi, ale niezadowolenia Namibijczyków w ogóle” – powiedziała Alweendo w wywiadzie dla DW.
Namibijska równość płci zakwestionowana
Chociaż Namibia zbiera pochwały za swoją politykę równości płci ze względu na sprawiedliwą reprezentację w parlamencie, Alweendo utrzymuje, że nie odzwierciedla to prawdziwych korzyści związanych z płcią.
„Przemoc ze względu na płeć i przemoc partnerska nadal stanowią problem”.
Namibia cieszy się pokojowymi zmianami władzy od 1990 roku. Partia wyzwoleńcza SWAPO komfortowo wygrywała każde wybory. Dla Bience Gawanas, polityczna dominacja SWAPO spowolniła demokratyczny rozwój Namibii.
„Nie mamy silnej opozycji, która służy jako kontrola i równowaga, to samo dotyczy organizacji społeczeństwa obywatelskiego”, powiedział Gawanas.
Spoglądając w przyszłość, dr Shejavali ma nadzieję, że Namibia buduje jedność narodową. Widzi on wsparcie rządu dla przywódców plemiennych w jego wiejskim domu w północnej Namibii i innych częściach kraju jako przeszkodę. „To trzyma ludzi podzielonych”, powiedział Shejavili.
Dla Bience Gawanas, chociaż, patrząc wstecz na jej córki pierwsze wrażenie Namibii: „Powiedziałem jej: 'Możesz myśleć, że ten kraj jest suchy, ale pod ziemią mamy wszystkie bogactwa.'”
Mając 30 lat, Namibia wciąż stara się zrealizować swój potencjał i w końcu wykorzystać te bogactwa.
Namibia rozpoczyna eksport wołowiny z USA
Namibia rozpoczyna eksport wołowiny z USA.