Około 10 lat temu zrobiłem coś, czego większość szanujących się miłośników nauki nigdy nie zrobi. Poszedłem do lekarza medycyny alternatywnej.
Doświadczałem szeregu objawów, które wydawały się przychodzić i odchodzić, ale zawsze były w jakimś stopniu obecne. Objawy te obejmowały pokrzywkę, omdlenia (uczucie omdlenia), niskie ciśnienie krwi, łagodną lub umiarkowaną opuchliznę twarzy, ból głowy, szumy uszne, zapalenie zatok, kołatanie serca, zatrzymanie płynów i problemy trawienne. Dwukrotnie silne bóle brzucha wysłały mnie na ostry dyżur. Oba razy powiedziano mi „ostre zapalenie żołądka z nieznanych przyczyn”.
Mój lekarz rodzinny i lekarze z kliniki nie mieli pojęcia, co ze mną zrobić. Jeden, skupiając się na dolegliwościach trawiennych, zdiagnozował u mnie IBS i odrzucił inne objawy jako „związane ze stresem”; inny, skupiając się na bliskich omdleniach i związanych z nimi objawach, powiedział, że jestem prediabetykiem. Testy diagnostyczne nie potwierdziły prediabetes, ani żadnego innego stanu w tej sprawie.
Testy alergiczne ujawniły alergie na brzozę i olchę, wraz z lekkimi alergiami na roztocza i koty, ale nic związanego z jedzeniem. Mój jeden przewlekły stan medyczny, celiakia, był dobrze zarządzany i nie mógł przyczynić się do problemu pod ręką. Miałam dość lekarzy i siebie samej. I wiedziałem, że lekarze też mają mnie dość. „Spójrz”, jeden powiedział z głębokim westchnieniem. „Myślę, że to może być problem zdrowia psychicznego, z którym mamy do czynienia. Może depresja. Proszę iść do domu i pomyśleć o rozmowie z terapeutą.”
Wiedziałem, co czuje depresja i to nie było to. Zrobiłem więc to, co zrobiłaby każda zdesperowana osoba. I 
booked an appointment with the neighborhood naturopath.
Po długim wywiadzie wstępnym, opuściłem biuro naturopaty z małą fiolką kropli mineralnych o wartości 50 dolarów i receptą: natychmiast rozpocząć ścisłą dietę roślinną. Powiedziano mi, że dieta wegetariańska „zrównoważy moje jelita”.
Moje objawy szybko się pogorszyły na mojej nowej diecie wegetariańskiej. Po zjedzeniu pikantnego warzywnego okładu na lunch pewnego dnia, na mojej twarzy pojawiła się tak duża pokrzywka, że prawe oko prawie się zamknęło.
Czując się zdezorientowana i z przeszywającym bólem głowy, wróciłam wcześniej do domu z pracy, łyknęłam kilka leków przeciwhistaminowych i acetaminofenu i próbowałam iść dalej. Rozwinąłem rodzaj zmęczenia, które sprawia, że trudno jest wstać z łóżka rano, a jeszcze trudniej pozostać przytomnym przez cały dzień. Zanim zaczęły się te objawy, nigdy nie miałem problemów z brakiem energii. Wiedziałam, że coś musi być nie tak z nową dietą, ale nic z tego nie miało sensu. Odżywiałam się lepiej niż kiedykolwiek wcześniej.
Kiedy wróciłem do mojej zwykłej wszystkożernej diety, objawy ustąpiły do ich normalnego poziomu – znaczące wgniecenie w mojej jakości życia, innymi słowy, ale nie całkiem tak uciążliwe. Postanowiłem wrócić do mojego lekarza rodzinnego, który był jeszcze bardziej zdumiony tym, co żartobliwie nazwałem „moim niebezpiecznym zetknięciem się z wegetarianizmem”. Minęło kilka miesięcy i wypróbowałem kilka diet eliminacyjnych. Pewnego popołudnia pojawiły się u mnie objawy podobne do astmy, uczucie dławienia się (Globus pharyngis) i dobrze mi już znany atak zapalenia żołądka. Pojechałem z powrotem na ostry dyżur. Nie wiedziałem, że dawka aspiryny, którą zażyłem tego dnia, będzie kluczem do otrzymania diagnozy. Immunolog, po zapoznaniu się z moją historią choroby i obecnymi objawami, w końcu nadał nazwę temu dziwacznemu schorzeniu: nietolerancja salicylanów.
Nietolerancja salicylanów to niepożądana reakcja na aspirynę i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen i naproksen. Inne powszechnie stosowane leki zawierające salicylany to Pepto-Bismol (salicylan bizmutu), maści na mięśnie i stawy (salicylan metylu) oraz miejscowe kremy przeciwtrądzikowe. Pewna grupa osób może również reagować na salicylany w żywności – stan zdefiniowany przez Martina Raithel i wsp. z Wydziału Medycyny Uniwersytetu w Erlangen w Niemczech jako „nieswoista, wywołana antygenem reakcja nadwrażliwości rzekomej na kwas salicylowy, jego pochodne lub inne pokrewne kwasy organiczne lub nieorganiczne,” takie jak benzoesan sodu i kwas benzoesowy.
Gdzie salicylany występują naturalnie? W roślinach. Mianowicie, można je znaleźć w owocach, warzywach, ziołach i przyprawach, które większość ludzi spożywa każdego dnia. Sama aspiryna została zsyntetyzowana przez Felixa Hoffmana w 1897 roku przy użyciu kwasu salicylowego z wierzby. Aspiryna stała się jednym z najczęstszych dostępnych bez recepty środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych na świecie, a także jest odpowiedzialna za wiele działań niepożądanych, zwłaszcza u osób z astmą w wywiadzie.
Już jako nastolatek zdiagnozowano u mnie sezonową, wywołaną alergiąastmę sezonową jako nastolatka. Wszystko zaczynało nabierać sensu.
Kwas salicylowy jest fitohormonem, który stanowi część naturalnego systemu obronnego roślin, chroniąc je przed szkodliwymi bakteriami, wirusami i grzybami. Poziom kwasu salicylowego w każdym rodzaju rośliny różni się w zależności od uprawy, obecności patogenów, klimatu i pogody oraz innych czynników. Co ciekawe, uprawy organiczne i żywność przetworzona składająca się z produktów organicznych zawierają znacznie wyższe poziomy salicylanów niż uprawy konwencjonalne.
Dzięki swoim właściwościom przeciwgrzybicznym i przeciwbakteryjnym, kwas salicylowy i jego pochodne są często stosowane jako konserwanty w żywności przetworzonej, przyprawach, kosmetykach i artykułach toaletowych. Salicylany są nieszkodliwe dla osób bez nietolerancji salicylanów, chyba że są spożywane w bardzo dużych ilościach.
Poza wymienionymi powyżej, objawy nietolerancji salicylanów mogą obejmować gorączkę, obrzęk krtani i chrypkę głosową, wzdęcia, wrzody, biegunkę, zapalenie jelita grubego, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia, zespół Kounisa, nadpobudliwość, drażliwość, a w rzadkich przypadkach anafilaksję. Objawy, które są tłumaczone przez nadprodukcję metabolitów leukotrienów, mogą się znacznie różnić u poszczególnych osób. Ponieważ niewielu lekarzy jest przeszkolonych w wykrywaniu nietolerancji salicylanów poza niepożądanymi reakcjami na NLPZ, może to być szczególnie trudny do zdiagnozowania stan. Dana osoba może pozostać niezdiagnozowana lub zdiagnozowana błędnie przez kilka lat. Co gorsza, leki mające na celu zmniejszenie objawów, takie jak Pepto-Bismol (salicylan bizmutu) na dolegliwości trawienne, mogą znacznie nasilić problem.
Nietolerancja salicylanów rzadko występuje u dzieci, i zazwyczaj pojawia się w połowie dorosłości, co wskazuje na zaburzenie nabyte. To powiedziawszy, pewne polimorfizmy genetyczne zostały powiązane z nieprawidłowym metabolizmem kwasu salicylowego, wskazując na możliwą predyspozycję genetyczną, jak również. Nietolerancja salicylanów wydaje się być chorobą postępującą, z reakcjami rozwijającymi się stopniowo w ciągu dwóch do 15 lat. Dokładna częstość jej występowania nie jest znana, choć szacuje się, że dotyczy od dwóch do trzech procent populacji ogólnej oraz około 20-30 procent astmatyków i osób cierpiących na pokrzywkę idiopatyczną, według Marka L. Kowalskiego z Wydziału Immunologii, Reumatologii i Alergii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz Donalda D. Stevensona z Wydziału Alergii i Immunologii Instytutu Badawczego Scripps w San Diego. Aby umieścić to w perspektywie, nietolerancja salicylanów jest uważana za bardziej powszechną niż autyzm.
Nie istnieją obecnie żadne oparte na dowodach naukowych lekarstwa na nietolerancję salicylanów, a większość osób, u których zdiagnozowano tę chorobę, musi unikać szkodliwych substancji do końca życia. Oznacza to stopniowe eksperymentowanie z żywnością, zaprzestanie stosowania przyborów toaletowych i kosmetyków zawierających salicylany i benzoesany oraz informowanie lekarzy i farmaceutów o nietolerancji. Nie należy przyjmować NLPZ i innych inhibitorów cyklooksygenazy (COX).
Pacjenci, u których dominują polipy nosa, problemy z oddychaniem i astma (tzw. triada Samtera), dobrze reagują na leczenie odczulające aspiryną prowadzone w warunkach szpitalnych. Dla innych, stabilizatory komórek tucznych, takie jak Gastrocrom i kwercetyna mogą pomóc w zmniejszeniu objawów poprzez zmniejszenie degranulacji komórek tucznych, podczas gdy kortykosteroidy mogą zmniejszyć szlaki zapalne leżące u podstaw wielu objawów nietolerancji salicylanów. Leki przeciwleukotrienowe, takie jak Montelukast, mogą pomóc niektórym w zwężeniu oskrzeli i innych trudnościach w oddychaniu wynikających z przyjmowania salicylanów. Leki przeciwhistaminowe mogą pomóc w objawach skórnych, takich jak pokrzywka i swędzenie, ale często prowadzą do zmęczenia. Wszystkie te leki wiążą się z ryzykiem poważnych skutków ubocznych, zwłaszcza gdy są przyjmowane długoterminowo.
W ciągu kilku dni stosowania diety o niskiej zawartości salicylanów poczułam się jak nowa osoba. A w ciągu kilku tygodni mój poziom energii był poza skalą, ponieważ wszystkie objawy zniknęły. Jestem w stanie jeść wiele owoców i warzyw, które należą do kategorii od nisko- do średnio-salicylanowych, a nawet niewielką ilość ziół i przypraw. Jednak niektóre produkty, które kiedyś mi smakowały, nie są już dozwolone, np. figi, daktyle, kokos, oliwa z oliwek, papryka, winogrona, miętówki, słodka kukurydza, marynaty i morele. Wszystko, co zawiera skoncentrowane owoce lub warzywa, jest zabronione, podobnie jak wszelkie pokarmy i napoje zawierające sztuczne aromaty lub barwniki. Jeśli oszukuję lub przez pomyłkę spożywam pokarmy o wysokiej zawartości salicylanów, płacę za to szybkim powrotem objawów. Ponieważ zatrucie salicylanami może wystąpić łatwiej u osób z nietolerancją salicylanów, należy zachować ostrożność podczas spożywania posiłków poza domem.
Kristen Hovet jest amerykańsko-kanadyjską dziennikarką i pisarką, która specjalizuje się w tematyce związanej z ochroną środowiska.Kanadyjski dziennikarz i pisarz, który specjalizuje się w obszarach psychologii, zdrowia, nauki, oraz przecięcia socjologii i kultury. Śledź ją na Facebooku lub Twitterze pod adresem @kristenhovet