Wstęp: Wśród głównych przyczyn stosunkowo niewielkiej liczby dawców narządów istotną rolę odgrywa opóźnienie w rozpoznaniu śmierci mózgu. Podawanie leków powodujących depresję ośrodkowego układu nerwowego (OUN) uniemożliwia rozpoznanie śmierci mózgu na podstawie kryteriów klinicznych i elektroencefalograficznych do czasu wystąpienia klirensu leku z surowicy. Potwierdzenie śmierci mózgu poprzez wykazanie przetrwałego zatrzymania krążenia wewnątrzczaszkowego mogłoby skrócić czas trwania procesu diagnostycznego. Przeprowadziliśmy prospektywne badanie w celu sprawdzenia, czy scyntygrafia mózgu z użyciem 99 mTc-heksametylopropylenaminooksymu (99mTc-HMPAO) i/lub przezczaszkowa ultrasonografia dopplerowska mogą przyspieszyć rozpoznanie śmierci mózgu u chorych leczonych lekami działającymi depresyjnie na OUN.
Metody: Kontrolą objęto wszystkich 138 kolejnych pacjentów z ciężkimi zmianami w mózgu, które postępowały do śmierci mózgu w naszym ośrodku w okresie od stycznia 1994 do grudnia 1996 roku. Spośród nich 36 pacjentów w wieku od 1 do 65 lat (średnia=25,6+/-18.3 lata), którzy spełniali kliniczne i EEG kryteria rozpoznania śmierci mózgu, z wyjątkiem obecności znaczących stężeń barbituranów (n=34), opiatów (n=8) i benzodiazepin (n=3) w surowicy, podzielono na trzy grupy w zależności od zastosowanego testu potwierdzającego; grupa 1: oczekiwanie na klirens metaboliczny leków działających depresyjnie na OUN lub poprzez wykazanie zatrzymania krążenia wewnątrzczaszkowego za pomocą 99mTc-HMPAO (grupa 2) lub Dopplera przezczaszkowego (grupa 3). Analizowano opóźnienie w rozpoznaniu śmierci mózgu przy zastosowaniu tych trzech metod.
Wyniki: Średni odstęp czasu między wstępnym a ostatecznym rozpoznaniem śmierci mózgu wynosił 34,4+/-32,2 godz. w grupie 1, 17,7+/-18,3 godz. w grupie 2 i 5,0+/-4,6 godz. w grupie 3 (P=0,004). Analiza międzygrupowa wykazała, że 99mTc-HMPAO i przezczaszkowy Doppler zmniejszyły opóźnienie w rozpoznaniu śmierci mózgu w stosunku do oczekiwania na usunięcie leku odpowiednio o 49% (P=0,16) i 85% (P<0,001). Ponadto, przezczaszkowy Doppler skracał ten czas o 72% w odniesieniu do 99mTc-HMPAO (P<0,01).
Wnioski: Przezczaszkowa ultrasonografia dopplerowska i scyntygrafia mózgu z użyciem 99mTc-HMPAO mogą istotnie skrócić czas potrzebny do stwierdzenia śmierci mózgu u chorych z istotnym stężeniem leków depresyjnych w surowicy krwi. W tym środowisku przezczaszkowy Doppler jest lepszy od 99mTc-HMPAO w skracaniu czasu oczekiwania na ostateczne rozpoznanie śmierci mózgu.