Worek żółtkowy jest pierwszym elementem widocznym w obrębie worka ciążowego podczas ciąży, zwykle w 3 dniu ciąży.
Worek żółtkowy znajduje się w przedniej (brzusznej) części zarodka; jest wyścielony endodermą pozazarodkową, na zewnątrz której znajduje się warstwa mezenchymy pozazarodkowej, pochodzącej z epiblastu.
Krew jest doprowadzana do ściany woreczka żółtkowego przez prymitywną aortę i po krążeniu w szerokim splocie naczyń włosowatych jest zawracana przez żyły witelinowe do rurkowatego serca zarodka. Stanowi to krążenie witelinowe, które u człowieka służy jako miejsce hematopoezy. Zanim wytworzy się łożysko i będzie mogło je przejąć, woreczek żółtkowy zapewnia odżywianie i wymianę gazową między matką a rozwijającym się zarodkiem.
Pod koniec czwartego tygodnia woreczek żółtkowy ma wygląd małego gruszkowatego otworu (tradycyjnie nazywanego pęcherzykiem pępkowym), do przewodu pokarmowego przechodzi długą wąską rurką, przewodem witelinowym. Rzadko worek żółtkowy może być widoczny w popłodzie jako małe, nieco owalne ciało, którego średnica waha się od 1 mm do 5 mm; znajduje się on pomiędzy błoną płodową a kosmówką i może leżeć na łożysku lub w różnej odległości od niego. Pozostałość zewnętrznego woreczka żółtkowego nie ma znaczenia klinicznego.
-
Diagram przedstawiający najwcześniejsze zaobserwowane stadium ludzkiej komórki jajowej.
1 – Jama owodniowa
2 – Worek żółtkowy
3 – Chorion -
Diagram ilustrujący wczesne formowanie się kosmówki i różnicowanie się szypułek ciała.
1 Jama owodniowa
2 Łodyga ciała
3 Alantoza
4 Worek żółtkowy
5 Chorion -
Diagram przedstawiający późniejszy etap rozwoju alantoiny z rozpoczynającym się zwężaniem worka żółtkowego.
1 Serce
2 Jama owodniowa
3 Zarodek
4 Szypułka ciała
5 Kosmki łożyskowe
6 Alantar
7 Woreczek żółtkowy
8 Chorion
7 Woreczek żółtkowy
8 Chorionsac
8 Chorion -
Diagram ilustrujący późniejszy etap rozwoju pępowiny.
1 Kosmki łożyskowe
2 Woreczek żółtkowy
3 Pępowina.woreczek żółtkowy
3 Pępowina
4 Kosmki
5 Serce
6 Przewód pokarmowy
7 Zarodek
8 Jama owodniowa
Z reguły przewód ulega całkowitemu zatarciu do 20 tygodnia, ponieważ większość woreczka żółtkowego zostaje włączona do rozwijającego się przewodu pokarmowego, ale w około dwóch procentach przypadków jego proksymalna część utrzymuje się jako uchyłek jelita cienkiego, uchyłek Meckela, który znajduje się około 60 cm proksymalnie od zastawki krętniczo-kątniczej i może być przymocowany włóknistym sznurem do ściany brzucha przy pępku.
Niekiedy naprzeciwko miejsca przyczepienia przewodu widoczne jest zwężenie światła jelita krętego.