Hawkins werd geboren in Oakland, Californië, op 19 augustus 1943. Op zevenjarige leeftijd was hij al de toetsenist die de gospelgroep van de familie begeleidde.
Samen met Betty Watson was hij in mei 1967 medeoprichter van het Northern California State Youth Choir van de Church of God in Christ, dat bijna vijftig leden telde. Dit ensemble nam zijn eerste lp op, Let Us Go into the House of the Lord, in de Ephesian Church of God in Christ in Berkeley, Californië (op het Century 70 custom label dat eigendom was van LaMont Branch). Het koor gebruikte deze LP als fondsenwerving om in 1968 naar het Jeugdcongres voor de COGIC in Washington, D.C. te gaan om mee te doen aan de jaarlijkse koorcompetitie en het gebied Noord-Californië te vertegenwoordigen. Het koor werd tweede in de competitie, maar dat was één van de vele verrassingen die hen te wachten stonden. Bij hun terugkeer van die reis kwam de LP in handen van een KSAN Underground Rock DJ in San Francisco die toevallig “Oh Happy Day” uitkoos om op zijn station te draaien; het werd meteen een hit. De solisten op het album waren Elaine Kelly, Margarette Branch, Dorothy Combs Morrison (de originele leadzangeres op “Oh Happy Day”), Tramaine Davis (Hawkins), Reuben Franklin, Donald Cashmere, Betty Watson, en Ruth Lyons.
Toen “Oh Happy Day” eenmaal in andere delen van het land werd gedraaid en de groep zich bewust werd van het stijgende succes op de radio, begonnen ze in contact te komen met de juiste mensen in de industrie die hen aan een groot platencontract hielpen. De groep tekende bij het nieuw opgerichte Pavilion label (gedistribueerd door Buddah), en bracht een tweede LP uit, genaamd He’s A Friend Of Mine, in 1969, maar het was “Oh Happy Day” dat binnen twee maanden een verkoop van meer dan een miljoen exemplaren bereikte. Het kwam in de popcharts terecht en werd nummer 4 in de V.S., nummer 2 in de UK, nummer 2 in Canada, nummer 2 in de Ierse Singles Chart en nummer 1 in de Franse Singles Charts en de Duitse Singles Charts in 1969. Het werd daarna een internationaal succes, er werden wereldwijd meer dan 7 miljoen exemplaren van verkocht, en Hawkins kreeg er zijn eerste Grammy voor. Zijn arrangement van het nummer werd uiteindelijk gecoverd door The Four Seasons op hun album Half & Half uit 1970.
De tweede LP Top 10 hit van het koor in de Billboard Hot 100 charts was de Melanie single “Lay Down (Candles in the Rain),” uit 1970 waarop het label de uitvoerenden vermeldde als “Melanie with The Edwin Hawkins Singers”. Het nummer bereikte een hoogtepunt op nummer 6 in de VS en Top 10 in verschillende andere landen.
In 1990, Hawkins, gecrediteerd als een solo performer, had een nummer 89 hit op de R&B chart met “If at First You Don’t Succeed (Try Again)”.
In de film Leap of Faith uit 1992 is Hawkins de koormeester voor de gospelsongs.
Hawkins overleed aan alvleesklierkanker op 15 januari 2018 in zijn huis, in Pleasanton, Californië, op 74-jarige leeftijd.