Pathologie Definitie
Pathologie is de studie van ziekte, met name van de structurele afwijkingen die door ziekte worden veroorzaakt. Het woord pathologie komt van de Griekse woorden pathos, dat “lijden” betekent, en -logia, “de studie van”. Het woord pathologie beschrijft niet alleen de studie van ziekte, maar kan ook worden gebruikt om kenmerken van een ziekte zelf te beschrijven (b.v. “de pathologie van kanker”). De drie brede subtypes van pathologie zijn anatomische pathologie, klinische pathologie, en moleculaire pathologie.
Geschiedenis van de pathologie
Pathologie heeft een geschiedenis die teruggaat tot de oudheid. De oude Egyptenaren zijn een van de vroegst bekende culturen die ziekte en de effecten ervan op de organen van het lichaam documenteerden. Oude papyrusrollen bevatten informatie over botwonden, parasieten en knobbels die kanker kunnen zijn geweest, naast andere ziekten. Later, vanaf de 5e eeuw voor Christus, had de Griekse arts Hippocrates een diepgaande invloed op de geneeskunde en de pathologie. Veel oude Griekse schrijvers die door Hippocrates werden geïnspireerd, legden gedetailleerde informatie vast over wonden, tumoren en ziekten zoals tuberculose. Bovendien begon men dieren te ontleden. Hippocratische ideeën verspreidden zich vervolgens naar Rome. Tijdens de Middeleeuwen vertraagde de wetenschappelijke vooruitgang in het algemeen, maar ook Byzantijnse en Arabische artsen leverden bijdragen aan de studie van ziekten.
De grootste revolutie in de pathologie was de opkomst van de microscoop in de 19e eeuw. Voor het eerst konden cellen nu in detail worden bestudeerd. De focus van het begrijpen van ziekten veranderde van het bestuderen van hele organen naar het focussen op individuele cellen. Met de ontwikkeling en grotere beschikbaarheid van microscopen nam het pathologisch onderzoek exponentieel toe en dit leidde tot enorme wetenschappelijke vooruitgang, zoals orgaan- en weefseltransplantaties.
Deze afbeelding van het National Cancer Institute toont een patholoog en een chirurg die cellen onder een microscoop onderzoeken.
Typen pathologie
Er zijn drie belangrijke subtypen van pathologie: anatomische pathologie, klinische pathologie, en moleculaire pathologie. Deze subtypes kunnen worden onderverdeeld in nog specifiekere categorieën; pathologie is een gevarieerd vakgebied omdat er zoveel verschillende ziekten en manieren om ziekten te bestuderen bestaan.
Anatomische pathologie
Anatomische pathologie is de studie van anatomische kenmerken, zoals weefsel dat uit het lichaam is verwijderd, of zelfs een heel lichaam in het geval van een autopsie, om een diagnose te stellen en de kennis van ziekten te vergroten. Anatomische pathologie kan het bekijken van cellen onder een microscoop omvatten, maar ook het bekijken van organen in het algemeen (bv. een gescheurde milt). Zij omvat ook onderzoek van de chemische eigenschappen van cellen en hun immunologische markers. Er zijn verschillende brede subcategorieën van anatomische pathologie:
- Chirurgische pathologie is het onderzoek van weefsels die tijdens een operatie zijn verwijderd. Een veelvoorkomend voorbeeld is het onderzoek van een klein stukje tumorweefsel om vast te stellen of de tumor kwaadaardig (kankerachtig) of goedaardig is en een diagnose te stellen. Deze procedure wordt een biopsie genoemd.
- Histopathologie is het onderzoek onder een microscoop van cellen die met kleurstof zijn gekleurd om ze zichtbaar of beter zichtbaar te maken. Vaak worden antilichamen gebruikt om verschillende delen van de cellen met verschillende kleuren kleurstof of fluorescentie te kleuren. Nadat de microscoop in de pathologie wijdverbreid raakte, werden veel verschillende methoden ontwikkeld om weefsel te conserveren en te kleuren.
- Cytopathologie is de studie van kleine groepen cellen die worden uitgescheiden in lichaamsvloeistoffen of worden verkregen door middel van schraapsel, zoals die welke worden genomen tijdens een cervicaal uitstrijkje (Pap-uitstrijkje). Met een uitstrijkje worden baarmoederhalskanker en sommige soorten infecties opgespoord. De cellen worden afgenomen door een uitstrijkje van de baarmoederhals, en worden vervolgens bewerkt en onder een microscoop onderzocht op afwijkingen.
Clinische pathologie
Clinische pathologie diagnosticeert ziekten door laboratoriumanalyses van lichaamsvloeistoffen en weefsels. Zo kunnen bijvoorbeeld de chemische bestanddelen van bloed worden geanalyseerd, samen met het analyseren van cellen en het identificeren van micro-organismen zoals bacteriën die in een monster aanwezig zijn. Soms wordt het gebied van de klinische pathologie ook aangeduid als het gebied van de laboratoriumgeneeskunde. De belangrijkste soorten zijn de volgende:
- Chemische pathologie, of klinische chemie, omvat de chemische analyse van lichaamsvloeistoffen, door middel van testen en microscopie. Meestal gaat het bij chemische pathologie om de studie van bloed en zijn immuunbestanddelen zoals witte bloedcellen.
- Hematologie houdt ook verband met de studie van bloed, maar heeft meer te maken met het identificeren van bloedziekten dan chemische pathologie dat doet. Hematologen bestuderen ook het lymfesysteem en het beenmerg, die andere delen van het hematopoietische systeem zijn.
- Immunologie, of immunopathologie, is de studie van aandoeningen van het immuunsysteem. Zij houdt zich bezig met immuunreacties op vreemde moleculen, allergieën, immunodeficiënties en afstoting van orgaantransplantaties.
Moleculaire pathologie
Moleculaire pathologie is de studie van afwijkingen van weefsels en cellen op moleculair niveau. Het is een brede categorie die wordt gebruikt om te verwijzen naar de studie van ziekte van een orgaan of weefsel in het lichaam door te onderzoeken welke moleculen aanwezig zijn in de cellen. Zij kan aspecten van zowel anatomische als klinische pathologie combineren. Enkele technieken die in de moleculaire pathologie kunnen worden gebruikt zijn de polymerase kettingreactie (PCR) om DNA te versterken, fluorescentielabeling, karyotype beeldvorming van chromosomen, en DNA microarrays (kleine monsters van DNA die op biochips worden geplaatst).
Verloop in de pathologie
Pathologen zijn artsen; om patholoog te worden, moet men naar school voor een medische graad en een residentie voltooien. Alleen MD’s kunnen echt pathologen worden genoemd. Er bestaan echter veel verschillende carrières op het gebied van de pathologie, voor mensen met verschillende opleidingsniveaus. Met een middelbareschooldiploma en een daaropvolgende gespecialiseerde opleiding kan men een flebotomist worden, iemand die bloed afneemt bij patiënten voor een opleiding. Met een tweejarige associate’s degree, kan men een laboratorium technicus worden. Laboratoriumtechnici voeren laboratoriumtests uit, vaak onder toezicht. Iemand met een bachelordiploma, vaak in biologie of biochemie, kan onderzoekslaborant of klinisch/medisch laborant worden. In deze functie kan men assisteren bij het uitvoeren van onderzoeks- en klinische tests. Wie een masterdiploma behaalt, kan laboratoriummanager of assistent-patholoog worden. Degenen die nog verder gaan om een Ph.D. te halen, kunnen een onderzoekslaboratoriumwetenschapper worden, waar ze experimenten met pathologie zullen ontwerpen om de wetenschappelijke kennis uit te breiden en artsen te helpen ziekten beter te behandelen.
- n.a. (2016-04-13). “Anatomische Pathologie.” Labtests Online. Retrieved 2017-04-15 from https://labtestsonline.org/understanding/features/anatomic-pathology/.
- n.a. (2017). “Carrières in Pathologie en Laboratoriumgeneeskunde.” University of Rochester Medical Center. Op 2017-04-15 ontleend aan https://www.urmc.rochester.edu/pathology-labs/about-us/pathology-careers.aspx.
- Mandal, Ananya. (2013-11-07). “Soorten Pathologie.” Nieuws-Medisch.net. Opgehaald 2017-04-15 van http://www.news-medical.net/health/Types-of-Pathology.aspx.
- Netto, George. J., Saad, Rana D., en Dysert, Peter A., II. (2003). “Diagnostische moleculaire pathologie: huidige technieken en klinische toepassingen, deel I.” Proc. (Bayl. Univ. Med. Cent.) 16(4): 379-383.
- “Pathologie.” Merriam-Webster.com. Retrieved 2017-04-14 from https://www.merriam-webster.com/dictionary/pathology.
- Van den Tweel, Jan G., and Taylor, Clive R. (2010). “Een korte geschiedenis van de pathologie.” Virchows Arch. 457(1): 3-10.