Aesop was een oude Griekse schrijver die leefde in de 6e eeuw v.Chr. in Athene, Griekenland.
Aesop (Aisopos in het Grieks, Αίσωπος) is bekend om de mythen die hij schreef, aangeduid als Aesop’s Fabels.
Er is weinig bekend over het leven van Aesop. Volgens historische feiten was hij een slaaf, terwijl sommige legenden suggereren dat Aesop een lelijke gebochelde slaaf was, hoewel zijn werkelijke uiterlijk een mysterie is.
Eén ding is zeker – Aesop was een zeer slimme, vindingrijke en inventieve man. En dankzij deze kwaliteiten was hij in staat zijn vrijheid te verwerven.
Legendes over Aesop
Een van de beroemdste legenden vertelt dat de heer van Aesop tijdens een feest te vrijpostig verklaarde dat hij de zee zou leegdrinken. Als hij dat niet kon zou hij al zijn rijkdom verliezen. De volgende ochtend, toen hij besefte dat zijn eis onmogelijk kon worden ingewilligd, riep hij Aesop.
De slaaf begreep snel in welke moeilijkheden zijn meester verkeerde en beloofde dat hij zou helpen zijn waardigheid en eer te redden.
Beide mannen gingen naar de zeekust om een luidruchtige menigte tegemoet te treden, die bijeen was gekomen om te zien hoe de domme man “de zee zou drinken”.
Aesop legde de mensen uit dat zijn meester de zee kon “drinken”, maar om aan de regels te voldoen moest al het water van de rivieren en meren, dat in de zee stroomde, worden verwijderd.
Nodeloos te zeggen dat niemand in staat was de zee te scheiden, en de meester redde zijn rijkdom en eer. Als beloning kreeg Aesop zijn vrijheid.
De dood van Aesop
In elk verhaal, waarvan Aesop het personage is, was hij altijd slimmer dan zijn meester, en wijzer dan de wijste.
Daarom vergaven de Delphische priesters van de tempel van de Griekse god Apollo zich niet aan de wijsheid van de slaaf. Volgens de legende werd Aesop vanaf een klif in zee gegooid, omdat hij beschuldigd werd van het stelen van een gouden beker uit een tempel. De immorele daden van de priesters werden gestraft door Apollo, die de pest stuurde om zijn onwaardige dienaren in zijn Delphische heiligdom ziek te maken.
We kunnen alleen maar speculeren of dit de waarheid is over de dood van Aesop. We weten echter wel dat zijn naam in verband wordt gebracht met het ontstaan van fabels als genre in de Griekse literatuur.
Aesop ontleent thema’s en ideeën aan het volkskundig erfgoed om zijn werken te scheppen. De fabels van Aesop werden niet tijdens zijn leven geschreven, maar van mond tot mond doorgegeven. Na verloop van tijd werden andere fabels aan Aesop toegeschreven.
Eindelijk ontstond een verzameling van 352 interessante en originele Griekse mythen, eenvoudigweg “fabels van Aesop” genoemd.
Aesop – De oude schrijver van Griekse mythen en fabels
Als genre van fabels staan ze dicht bij de artistieke sfeer van sprookjes over dieren. Het zijn niet de typische Griekse mythen die we kennen uit de Griekse mythologie over Goden en Helden.
Het leven en de eigenschappen van dieren overziend, maakt de fabelschrijver een vergelijking tussen hen en de morele eigenschappen van de mens.
Trucs zijn niet alleen voorbehouden aan de vos, kalmte – niet alleen aan duiven, bedrog – niet alleen aan de slang, lafheid – niet alleen aan konijnen.
Al deze eigenschappen kan men aantreffen in het gedrag van mensen. Toen de mensen deze overeenkomsten zagen, begonnen ze elkaar vos, slang, konijn te noemen in hun huiselijke relaties.
Maar de afbeeldingen van dieren en planten hebben ook een parabolische betekenis: de ezel begon de kenmerken uit te drukken van een harde en domme man, het schaap – van de zachtaardige en onschadelijke, de slang – van de kwaadaardige en wraakzuchtige, en de wolf onthult de aard van een kwaadaardige en wrede man.
Leringen en voorschriften in Aesop’s fabels
In die zin vat Aesop de essentiële zeden van zijn tijd samen en geeft hij ze een satirische evaluatie. Om de scherpte van zijn critici te verbergen, maar ook om de vindingrijkheid van de mensen te provoceren, vergelijkt Aesop de mensen vaak met dieren en planten.
Deze bijzondere uitdrukkingswijze is door de eeuwen heen met Aesop geassocieerd, beginnend in het oude Griekenland, overgaand in Rome en Byzantium, tot in de Renaissance en voortlevend tot vandaag. Sinds de tijd van Aesop was de fabel een krachtig instrument om onze kwalen en ondeugden als mens en als samenleving aan de kaak te stellen en belachelijk te maken.
De fabels van Aesop zijn misschien kort, maar bieden uiteindelijk een wijze les. Het is aan ons om zelf te ontdekken wat er schuilgaat achter de door de auteur gepresenteerde beelden.